عنوان مقاله :
چيستي فلسفة معرفت و قلمرو آن
پديد آورندگان :
عباس زاده ، مهدي پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي
كليدواژه :
معرفت , فلسفه معرفت , چيستيشناسي معرفت , هستيشناسي معرفت , معرفتشناسي
چكيده فارسي :
نوشتار پيش رو پژوهشي است ناظر به چيستي فلسفه معرفت و قلمرو آن و در صدد است ساختار اين حوزه دانشي را به گونهاي نوآورانه طراحي و پيشنهاد كند. در اين مسير، به تبيين ماهيت، مؤلفهها، اجزا و جوانب مختلف فلسفه معرفت به صورت يكجا پرداخته ميشود؛ زيرا به دليل لزوم جامعنگري، عملاً امكان خُردشدن در اجزاي اين حوزه دانشي وجود ندارد. فلسفه معرفت، اجمالاً عبارت است از: تأمل عقلي بيروننگرانه درباره «معرفت». اين حوزه دانشي، شامل سه مبحث اصلي است: چيستيشناسي معرفت، هستيشناسي معرفت و معرفتشناسي؛ البته مبحث اخير، امروز خود به دانشي مستقل تبديل شده است و توجه ويژهاي را ميطلبد. اين حوزه دانشي، از سنخ فلسفههاي مضاف به امور يا مقولهها و قسمي معرفت درجه دوم است. ادبيات علمي و پيشينه پژوهشي و آموزشي فلسفه معرفت در ايران و جهان، اهميت و ضرورت نظري و كاربردي و اهداف اصلي و فرعي آن، تعريف آن، هويت معرفتي آن، جايگاه آن در ميان رشتههاي متعارف، مسائل اصلي و فرعي، كلي و خاص، و كلاسيك و جديد آن، ساختار منطقي - معرفتي آن، حوزههاي تمحض «پيشنياز»، «همنياز» و «پسنياز» آن، مباحث اصلي نوشتار حاضر را تشكيل ميدهند. همچنين در اين نوشتار نشان داده خواهد شد كه فلسفه معرفت و معرفتشناسي با رويكرد اسلامي امكانپذير است و ميتواند در مسير تحقق قرار گيرد