پديد آورندگان :
شريفي، پرستو دانشگاه تهران - گروه علوم خاك , شرفا، مهدي دانشگاه تهران - گروه علوم خاك , محمدي، محمدحسين دانشگاه تهران - گروه علوم خاك
كليدواژه :
اصلاح خاك شور- سديمي , انكوباسيون , كود آلي , گياه روغني
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: شور و سديمي شدن خاك‌ها از مهم‌ترين عوامل تخريب اراضي، به‌ويژه در مناطق خشك و نيمه‌خشك جهان به شمار مي روند. خاك هاي شور- سديمي خصوصيات فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي نامطلوبي دارند كه باعث كاهش جذب عناصر غذايي توسط گياهان و درنهايت افت رشد و عملكرد آن ها مي‌گردد. كاربرد اصلاح كننده ها ازجمله مواد آلي، اغلب مي‌تواند راهكاري مناسب در جهت اصلاح و بهبود باروري خاك هاي شور- سديمي باشد.
مواد و روش ها: در اين پژوهش خاك شور-سديمي از استان البرز، تهيه شد و سپس در سه سطح 1، 3 و 5 درصد وزني، با كودهاي گاوي، ورمي كمپوست و آزولا مخلوط شد و به مدت پنج ماه در دماي 20 درجه سلسيوس تحت انكوباسيون قرار گرفت. سپس در خاك تيمارها، بذر گياه گلرنگ كاشته شد و به مدت دو ماه در گلخانه قرار گرفت. در اين دوران، رطوبت خاك در حد رطوبت مزرعه، از طريق توزين هفتگي و آبياري با آب مقطر حفظ گرديد. بعد از اين دوران، شاخص‌هاي گياهي شامل: ارتفاع اندام هوايي، وزن تر و خشك اندام هوايي و ريشه، ميزان كلروفيل برگ ها و سطح برگ هاي گياه گلرنگ به دقت اندازه گيري شد و مشاهده شد كه افزودن كودها موجب تغيير در رشد گياه گلرنگ نسبت به تيمار شاهد شده است.
يافته‌ها: پس از سپري شدن دوران انكوباسيون و سپس دوران كشت، مشاهده شد افزودن اصلاح كننده‌ها موجب تغيير در رشد گياه گلرنگ نسبت به تيمار شاهد مي‌شود. كمترين ارتفاع ساقه مربوط به تيمار 5 درصد كود گاوي و بيشترين ارتفاع گياه گلرنگ، مربوط به تيمار 5 درصد كود ورمي‌كمپوست بود كه از نظر آماري با تيمار شاهد، تفاوت معني‌داري داشتند. تيمارهاي 3 و 5 درصد كود ورمي‌كمپوست و1 درصد كود آزولا بيشترين وزن تر ريشه و اندام هوايي را نسبت به سايرين به طور معني‌دار داشتند كه اين بيانگر وجود بيشترين آب قابل دسترس در اين تيمارها جهت استفاده‌ي گياه گلرنگ مي‌باشد. تيمارهاي مختلف، روي افزايش وزن خشك گياه گلرنگ تأثير معني‌داري نداشتند. ميزان كلروفيل برگ گياه گلرنگ در تيمارهاي مختلف نسبت به شاهد، تفاوت معني‌داري نداشت، به استثناي تيمار 5 درصد كود گاوي كه كاهش معني‌دار و تيمار 3 درصد كود آزولا ، افزايش معني‌دار نسبت به شاهد نشان داد. سطح برگ در تيمارهاي 5 درصد ورمي‌كمپوست و 1 درصد كود آزولا، افزايش معني‌داري داشت و تيمار 5 درصد كود گاوي در كمترين سطح برگ را داشت.
نتايج: تغييرات رشد گياه گلرنگ در تيمار كود گاوي عمدتاً منفي ظاهر گرديد، در حالي‌كه تيمار كود آزولا با تغييرات ناچيزي و تيمار كود ورمي‌كمپوست با تغييرات مثبت معني‌دار در اكثر آناليزهاي گياهي ظاهر شد. به طور دقيق‌تر 5 درصد كود ورمي‌كمپوست و سپس 3 درصد كود آزولا مي‌تواند در خاك شور-سديمي، مناسب‌ترين بستر را براي رشد گياه گلرنگ فراهم آورد. بنابراين با توجه به نتايجي كه از اين آزمايش به دست آمده، در شرايط مشابه، استفاده از كود گاوي در خاك هاي شور-سديمي توصيه نمي‌شود.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Soil salinization and sodicity are two most important factors in land degradation, especially in arid and semi-arid regions of the world. Considering that saline-sodic soils have poor physical, chemical and biological properties that reduce the absorption of nutrients by plants and eventually decline their growth and yield. Application of the soil amendments, such as organic matter, can be a suitable method for improving the fertility of saline-sodic soils.
Materials and Methods: In this study, a saline-sodic soil was chosen from Alborz, and then it was mixed with three levels of 1%, 3% and 5% (weight) of Cow manure, Vermicompost and Azolla, and incubated for 5 months at the moisture of field capacity and temperature of 20 ° C. Then, safflower seeds were planted and treatments were placed in a greenhouse for two months. During this period, soil moisture was maintained at the field capacity, through weekly weighing and irrigation with distilled water. After this period, plant indices including: height of shoots, fresh and dry weight of shoots and roots, chlorophyll content of leaves and safflower leaves area were accurately measured.
Results: After the incubation period and then the cultivation period, the addition of modifiers was observed to change the growth of safflower plant compared to the control. The lowest stem height was related to 5% cow manure treatment and the highest safflower height was related to 5% vermicompost fertilizer, which had the significant differences with control treatment. The 3 and 5% vermicompost and 1% Azolla fertilizer had the highest fresh weight of root and shoot compared to others, indicating the highest amount of water in these treatments for use of safflower plant. Different treatments did not have a significant effect on dry weight increasing of safflower plants. The chlorophyll content of safflower leaves was not significantly different in treatments than control, except for 5% cow manure application, which significantly decreased and 3% Azolla fertilizer treatment showed a significant increase compared to control. The leaf area was significantly increased in 5% vermicompost and 1% Azolla treatments and 5% cow manure had the lowest leaf area.
Conclusion: Safflower plant growth changes were mainly negative in cow manure treatment, while Azolla fertilizer treatment was almost unchanged and Vermicompost fertilizer treatment showed significant positive changes in most plant analyzes. More precisely, vermicompost fertilizer at 5% level and then Azolla fertilizer at 3% level could provide the most suitable substrate for safflower growth in saline-sodic soil. Therefore, according to the results obtained in this experiment, under similar conditions, the use of cow manure in saline-sodic soils is not recommended.
