بررسي تنوع صفات فيزيولوژيكي و بيوشيميايي گونه هاي وحشي نخود با گونه زراعي

Physiological and biochemical traits variability in Cicer species

خويشاوندان وحشي سازنده خزانه ژني گياهان زراعي هستند كه در پيشبرد برنامه‌هاي اصلاح ارقام گياهي اهميت فراواني دارند. اين تحقيق با هدف مقايسه تنوع صفات محتواي آب برگ، درصد اتلاف آب برگ و سطح برگ ويژه، محتواي فلاونوييد، فنل كل و پروتيين بذر فيزيولوژيكي و بيوشيميايي سه گونه‌نخود وحشي يكساله ((Cicer echinospermum, C. reticulatum, C. bijigum)) با گونه زراعي (C. arietinum) در قالب طرح كاملا تصادفي با 10 تيمار و 4 تكرار در گلخانه بخش تحقيقات ژنتيك وذخاير توارثي گياهي در سال زراعي 94-1393 به اجرا درآمد. آناليز واريانس صفات نشان داد كه بين ژنوتيپ ها اختلاف معني‌داري از نظر كليه صفات مورد بررسي وجود دارد. درصد محتواي آب برگ و اتلاف آب برگ در گونه‌هاي C. reticulatum و C. echinospermum اختلاف معني داري با گونه زراعي نداشت اما درصد محتواي آب برگ در گونه C. bijigum به صورت معني داري از گونه هاي ديگر كمتر و اتلاف آب برگ در اين گونه از ساير گونه ها بيشتر بود. ‌ ميانگين ميزان پروتيين در گونه زراعي 21 درصد، درگونه C. bijigum 21 درصد، در گونه C. reticulatum 18 درصد و در C. echinospermum 17 درصد بود. كمترين ميزان سطح برگ ويژه و بيشترين ميزان فنل كل در گونه C. bijigum مشاهده شد. محتواي فنل كل و فلاونوييد در ميان ژنوتيپ‌هاي مختلف گونه C. reticulatum از تنوع قابل ملاحظه-اي برخوردار بود كه مي توان از آن براي پيشبرد اهداف اصلاحي مختلف نظير تهيه غذاهاي كاربردي و يا ايجاد واريته هاي متحمل نسبت به آفات و پاتوژن ها بهره گيري نمود.

Wild relatives which constitute the crop gene pool, have an inseparable role in construction of new breeding programs. The present study aims to compare diversity of leaf water content, excised leaf water rate specific leaf area, flavonoids, total phenol and protein content traits among three annual wild chickpea species (Cicer echinospermum, C. reticulatum and C. bijigum) with cultivated one (C. arietinum).With this purpose an experiment including 10 treatments and 4 repetition was conducted in Randomly Complete Design at greenhouse in National Plant Gene Bank of Iran during 2014-15. Significant difference has been observed between genotypes from all measured biochemical and physiological traits point of view. Relative water content and leaf relative water loss in C.arietinum statistically was similar to C. reticulatum and C. echinospermum Relative water content of C. bijigum significantly was lower than other species. While leaf relative water loss in this species significantly was more than other species. Average of protein amount was 21% in C.arietinum and C. bijigum, 18% in C. reticulatum and 17% in C. echinospermum. Minimum amount of specific leaf area and maximum amount of total phenol content was found in C. bijigum. There was a considerable variety between C. reticulatum genotypes from flavonoids and total phenol content point of view, which can be used for further achievement in breeding programs for providing functional food or introduction of resistance genotype to pest and disease.