بررسي مخاطرات قنات ها در مديريت بحران شهري (نمونه موردي شهر نيشابور)

شهرها با توجه به تغييرات شديد جمعيتي و كاربري زمين يكي از حساس ترين مناطق جغرافيايي محسوب مي شوند كه اگر اين تغييرات توسط متوليان امر و شهرداري ها بررسي و پيش بيني نگردد باعث بروز لطمات جبران ناپذير مالي و جاني به شهروندان مي شود. عدم برنامه ريزي در زمينه توسعه شهري و تعيين سمت و سوي مناسب رشد شهر امروزه موجبات خسارات و هزينه هاي جبران ناپذيري گشته است كه از آن جمله مي توان به گسترش شهرهايي مانند نيشابور بر روي حريم قنوات اشاره كرد. قنات يكي از قديمي ترين و اقتصادي ترين روش هاي استخراج آب هاي زيرزميني و بخشي از ميراث ملي ايرانيان محسوب مي شود. اما امروزه با پائين رفتن سطح آبهاي زيرزميني و خشك شدن قنات ها، اين كانال هاي زيرزميني تبديل به بحران در مناطق شهري شده است. در ايران سالانه در اثر فروريزش ناشي از كانال هاي قنات ها ده ها ساختمان دچار خسارت مي شود. مقاله حاضر با روش ميداني-تحليلي و با استفاده از مطالعات اسنادي، بهره گيري از مدل فرآيند تحليلي سلسله مراتبي AHP و نرم افزارGIS با بكارگيري شاخص هاي مختلف و ارزش گذاري معيارهاي مرتبط با فرونشست زمين به بررسي مناطق در معرض خطر در شهر نيشابور مي پردازد و در پايان نيز راهكارها و سياست هايي به منظور پيشگيري، برنامه ريزي مناسب و چگونگي مديريت بحران در صورت بروز خطر ارائه مي گردد. كليدواژه‌ها