پديد آورندگان :
ابوالحسني، زهرا دانشگاه تهران - روانشناسي و علوم تربيتي - گروه روش‌ها و برنامه‌ريزي درسي، تهران، ايران , دهقاني، مرضيه دانشگاه تهران - روانشناسي و علوم تربيتي - گروه روش‌ها و برنامه‌ريزي درسي، تهران، ايران
كليدواژه :
كار و فناوري , برنامه درسي , آسيب شناسي , متوسطه اول
چكيده فارسي :
پيشينه و اهداف: حوزه تربيت و يادگيري كار و فناوري از حوزه هاي يازده گانه اي است كه در برنامه درسي ملي لحاظ شده و شامل كسب مهارتهاي عملي براي زندگي كار آمد و بهره ور و كسب شايستگي هاي مرتبط با فناوري علوم وابسته، به فناوري اطلاعات و ارتباطات است. يكي از مباني اصلي اصلاح برنامه درسي در قرن بيستم روند افزايش آموزش فناوري ميباشد. اين شايستگي براي تربيت فناورانه و زندگي سالم در فضاي مجازي و نيز آمادگي ورود به حرفه و شغل در بخشهاي گوناگون اقتصادي و اجتماعي ضروري اند. با توجه به آموزه هاي اسلامي، كار و اشتغال از ارزش تربيتي برخوردار است و انسان از طريق كار، شخصيت وجودي خويش را صيقل ميدهد، هويت خويش را تثبيت ميكند و زمينه ارتقاي وجودي خويش را مهيا و امكان كسب روزي حلال براي پاسخگويي به نيازهاي جامعه را فراهم ميآورد. مراحل ديگر براي توسعه حداقل مهارتها آموزش طراحي و فناوري در مدارس است. آموزش فناوري، كار و مهارت آموزي باعث پيشرفت فردي، افزايش بهره وري، مشاركت در زندگي اجتماعي و اقتصادي، كاهش فقر، افزايش درآمد و توسعه يافتگي خواهد شد.
بايد در نظر داشت كه آسيب شناسي فرايندي است نظاممند از جمع آوري داده ها به منظور تعامل اثربخش و سودمند در راستاي حل مشكلات،چالش ها ، فشارها و محدوديتهاي محيطي در اجتماعي ميباشد. در واقع آسيب شناسي برنامه درسي كار و فناوري مي تواند در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻮاﻧﻊ، ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ و اراﻳﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫـﺎي ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻛﻤـﻚ كند. همچنين ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ در آﻣـﻮزش كار و فناوري ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ اولويت ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ در ﺗﻮﺳـﻌﻪ و ﺑﻬﺒـﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزش كار آفريني، انتخاب شغل و رشته هاي كاربردي و متنوع ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد. اﮔﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪدرسي كار و فناوري ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗـﺮار ﻧﮕﻴـﺮد، ﻋﻠﻢ كارآفريني كه نياز اساسي كشور در عصر حاضر ميباشد؛ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ. هدف پژوهش حاضر شناسايي آسيبهاي موجود در اجراي برنامه درسي كار و فناوري ميباشد.
روش‌ها: اين پژوهش كيفي و از نوع پديدارشناسي بود كه با استفاده از ابزار مشاهده مشاركتي و مصاحبه نيمهساختاريافته انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر تمامي معلمان كار و فناوري مناطق مختلف كشوري بود كه 20 نفر از آنان از طريق نمونه گيري در دسترس تا رسيدن به اشباع نظري انتخاب شد و با آنان مصاحبه نيمه ساختاريافته صورت گرفت و همچنين كليه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول شهرستان بهارستان بود كه تعداد 80 نفر از آنان از طريق نمونه گيري در دسترس انتخاب شد و با آنان مصاحبه گروهي در گروههاي 6 الي 8 نفر صورت گرفت. آنگاه متن مصاحبه ها به روش 7 مرحله اي تجزيه و تحليل شد.
يافته‌ها: يافته هاي پژوهش نشان داد كه از ديدگاه معلمان آموزش كار وفناوري، در پنج مقوله "محدوديت، عوامل اجتماعي، عدم كفايت ساختاري، استراتژي هاي انگيزه ساز و برنامه ريزي درسي" با ده مضمون فرعي و از ديدگاه دانش آموزان در سه مقوله "عوامل اجتماعي، استراتژي هاي انگيزه ساز و برنامه ريزي درسي " با يازده مضمون فرعي آسيب پذير ميباشد.
نتيجه‌گيري: اجراي برنامه درسي كار و فناوري از ديدگاه معلمان و دانش آموزان با مشكلات و آسيبهاي عديده اي روبرو ميباشد لذا توجه به بسترسازي شرايط لازم براي اجراي روشهاي كارآمد برنامه درسي كار و فناوري؛ نقش بيبديلي را در پرورش نسلي كار آفرين ايفا ميكند. از اينرو لازم است سياستگذران و دست اندركاران آموزشي توجه بيشتري را معطوف به اجراي صحيح اين برنامه درسي داشته باشند. سياستگذران و دست اندركاران آموزشي توجه بيشتري را معطوف به اجراي صحيح اين برنامه درسي داشته باشند. در راستاي اين پژوهش پيشنهادهاي كاربردي زير ارائه ميگردد: دورههاي ضمن خدمت مناسب براي معلمان در خصوص آموزش كامل مهارتها و پودمانها برگزارگردد. تامين بودجه لازم براي تجهيز كامل مدرسه به امكانات لازم براي انجام فعاليتها؛ محتواي برنامه درسي با توجه به نيازهاي دانش آموزان و امكانات مدرسه نيز مورد بازبيني مجدد قرار گيرد تا بستر لازم براي ارتباط با زندگي واقعي دانشآموزان فراهم شود، ايجاد چارچوب و معياري مشخص براي ارزشيابي دانش آموزان.
چكيده لاتين :
Background and ObjectiveS: The field of training and learning of work and technology is one of the eleven areas included in the national curriculum and includes the acquisition of practical skills for a productive life and the acquisition of competencies related to technology related sciences. One of the main foundations of curriculum reform in the 20th century is the trend of increasing technology education. These competencies are essential for technological education and healthy life in the cyberspace, as well as readiness to enter professions and jobs in various economic and social sectors. According to Islamic teachings, work and employment have educational values and through work, human polishes their existential personality, establishes their identity and prepares the ground for their existential development and the possibility of earning a lawful livelihood and provides to meet the needs of the community. Another step in developing minimum skills is teaching design and technology in schools. Technology education, work and skills training will lead to personal development, increase productivity, participation in social and economic life, reduce poverty, and increase income and development. It should be noted that pathology is a systematic process of data collection in order to interact effectively and usefully in order to solve problems, challenges, pressures and environmental constraints in society. In fact, the pathology of the work and technology curriculum can help in determining hindrances, weaknesses and strengths, and challenges and opportunities and proposing suitable strategies. Also, warranting the quality in work and technology education is amongst the top priorities to develop the related curriculum, job selection and applied disciplines. If the quality of the curriculum of work and technology is not examined systematically, the entrepreneurship that is the top need of the country is not developed. The purpose of this study is to identify the damages in the implementation of the technology curriculum.
Methods: This research is qualitative and phenomenological. This research was performed using a participatory observation tool and a semi-structured interview. The statistical society of this study was all Technology teachers and all students in secondary school in Baharestan city. Twenty of teachers were selected through available sampling, 80 of students were selected through accessible sampling and group interviews were conducted in groups of 6 to 8 people. Then the text of the interviews was analyzed in a 7-step manner.
Findings: The findings of the research showed that from the perspective of teachers of technology education, five categories of "constraints, social factors, structural inadequacy, motivating strategies and curriculum planning" and ten sub-themes and from the perspective of students’ three categories of "social factors, motivational strategies and curriculum planning" and eleven sub-themes are vulnerable.
Conclusion: There are many problems and damages from the point of view of teachers and students, for implementation of Technology Curriculum; Therefore, it is necessary to pay attention to the conditions for the implementation of efficient methods of Technology curriculum, as it plays an essential role in generating entrepreneurial generation. Therefore, policy makers and educators need to pay more attention to the proper implementation of this curriculum. Policymakers and educators should pay more attention to the proper implementation of this curriculum. In line with this research, the following practical suggestions are presented: in-service courses should be held for teachers regarding the complete training of skills and modules; necessary funds should be awarded to fully equip the schools with the necessary facilities to carry out activities; the content of the curriculum should be revised according to the needs of the students and the facilities of the school in order to provide the necessary context for communication with the real life of the students; a clear framework and criteria for student evaluation should be established.
