ريخت شناسي دانه گرده برخي از گياهان جذاب براي زنبور عسل از استان كرمانشاه

The pollen morphology of some important and attractive plants for bees from Kermanshah province

در اين تحقيق ريخت شناسي دانه گرده 10 گونه از 8 تيره مهم جذاب براي زنبور از نقاط مختلف استان كرمانشاه به كمك ميكروسكپ الكتروني نگاره (SEM) مورد مطالعه قرار گرفت. روش هاي بكار رفته در اين پژوهش شامل: 1- بازديد صحرايي و جمع آوري گرده بصورت مستقيم از گل ها، 2- استفاده از تله گرده گير نصب شده جلوي درب كندو، 3- برداشت گرده از شان هاي داخل كندو بودند. جهت شناسايي گرده ها از كتاب هاي فلور گرده اي كشورهاي مختلف و سايت هاي مربوطه استفاده شد. اين بررسي ها نشان داد كه اندازه بسياري از دانه هاي گرده مورد مطالعه، متوسط بودند و دانه هاي گرده بزرگ و خيلي بزرگ كمتر وجود داشتند. شكل آنها بيضي ايستاده تا كروي و بيضي پهن بودند و تصوير كلي دانه گرده بسياري از آنها، از منظر قطبي، كروي بيضي و از منظر استوايي، بيضي مشاهده گرديدند. از نظر وضعيت دريچه، تك شياره، سه شياره ساده و مركب، پر شيار، تك منفذي و پرمنفذي بودند. از نظر تزيينات سطحي، گرده ها بصورت مشبك، موج دار، سوراخ دار، خاردار و صاف بودند. همچنين بيشترين گرده هاي جمع آوري شده توسط زنبور عسل به ترتيب مربوط به تيره كاسني، گل سرخيان، بقولات و چتريان بود.

In this research, pollen morphology of 10 species of 8 attractive plants for bees were studied using SEM microscopy from different parts of Kermanshah province. The methods used in this study included: 1- Field visit and pollen collection directly from the flowers; 2- Using the trapping device installed in front of the hive lid; 3- Removing the pollen from the inside of the hive. Several reference books and relevant websites were used for pollen identification. Results showed that the majority of pollen grains had medium size but there were few large and very large pollen grains. Their shape was prolate - spheroidal, prolate and the outline of pollen grain is as the oblate-spheroidal form in polar view and as an elliptical from in equatorial view. The position of aperture in studied pollens were monosulcate, tricolpate, tricolporate, monoporate and pantoporate. The exine ornamentation were reticulate, striate, granulate, psilate, echinate. Also, the highest pollen collected by the bee was, respectively, Asteraceae, Rosaceae, papilionaceae and Apiaceae.