توسعه و اعتبار يابي الگوي تعاملي آموزش خلاقيت در درس علوم تجربي دوره اول متوسطه و تأثير آن بر پرورش خلاقيت دانش آموزان: مطالعه تركيبي

Developing an‎d Validating The Interactive Model Of Creativity Education In The Experimental Sciences Course Of The First Year Of High School an‎d Its Effect On Fostering Students' Creativity: Combined Study

زمينه: تفكر خلاق به‌عنوان پديده‌اي پيچيده و چندبعدي كارايي دانش‌آموزان را تحت تأثير قرار مي‌دهد. هدف: هدف از انجام اين پژوهش توسعه و اعتبار يابي الگوي تعاملي آموزش خلاقيت در درس علوم تجربي دوره اول متوسطه و تأثير آن بر پرورش خلاقيت دانش آموزان از طريق مطالعه تركيبي در سال تحصيلي 97-98 بود. روش: پژوهش حاضر يك پژوهش آميخته بوده كه از دو بخش تشكيل‌شده است. بخش اول طراحي الگوي آموزش خلاقيت براي درس علوم تجربي بوده و بخش دوم، اثربخشي بر پرورش خلاقيت بود. در بخش كيفي از روش مصاحبه نيمه‌ساختمند استفاده شد. در بخش كمي كه هدف آزمايش تأثير الگوي طراحي‌شده بر خلاقيت دانش آموزان دوره اول متوسطه بود؛ با استفاده از يك طرح نيمه آزمايشي(پيش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه كنترل) از بين دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر كرج (75نفر) به‌عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. الگوي تعاملي آموزش خلاقيت در هردو گروه و در دو مرحله پيش‌آزمون و پس‌آزمون با ابزار مقياس خلاقيت تورنس براي سنجش خلاقيت براي درس علوم تجربي مورد مقايسه قرار گرفتند. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها در بخش كيفي بعد از پياده‌سازي بحث‌ها روي كاغذ، كدگذاري باز (خواندن خط به خط داده‌ها، استخراج مفاهيم و جملات اصلي، تشكيل مقولات و طبقات اوليه)، كدگذاري محوري (طبقه‌بندي داده‌ها، مشخص نمودن زير مقوله‌ها، تشكيل طبقات نهايي)، كدگذاري انتخابي (پيوند مقوله‌ها به يكديگر) مقوله‌ها استخراج شد. در بخش كمي، از روش آمار توصيفي و استنباطي استفاده گرديد. در بخش آمار توصيفي از ميانگين و انحراف معيار، كوچك‌ترين و بزرگ‌ترين و در بخش آمار استنباطي از تحليل كوواريانس يك متغيره و آزمون تعقيبي به‌منظور مقايسه زوجي گروه‌ها با كمك نرم‌افزار SPSS-21 استفاده گرديد. يافته‌ها: در بخش كيفي نتايج تحقيق منجر به طراحي تعاملي آموزش خلاقيت شد كه نتايج در بخش كمي تحقيق نشان داد كه الگوي طراحي‌شده موجب پرورش خلاقيت در گروه آزمايش‌شده است. بحث و نتيجه‌گيري: پيشنهاد مي‌شود كه از الگوي تعاملي آموزش خلاقيت طراحي‌شده به‌عنوان روشي مناسب براي دستيابي دانش آموزان به خلاقيت بهره گرفته شود كليدواژه‌ها

Background: Creative thinking as a complex and multidimensional phenomenon affects students' performance. Aim: The purpose of study was to develop and validate the interactive model of creativity education in the experimental sciences course of the first high school and its effect on fostering students' creativity through a combined study in the academic year of 2018-19. Methods: The present study is a mixed study consisting of two parts. The first part was designing a creative learning model for the experimental science class, and the second part was about developing creativity. In the qualitative section, the semi-structured interview method was used. In a small section, the aim of the experiment was to determine the effect of the designed pattern on the creativity of high school students; using a semi-experimental design (pre-test, post-test with control group) from the first year high school students of Karaj (75 people) were selected as the statistical sample. The interactive pattern of creativity training in both groups and in two pre-test and post-test phases were compared with the Torrance Creativity Scale tool for measuring creativity for the experimental science course. To analyze and analyze data in the qualitative part after implementing discussions on paper, open coding (reading line by line data, extracting basic concepts and sentences, forming categories and primary classes), central coding (data classification, sub-category identification, final class formation) Selective coding (linking categories to each other) Categories were extracted. In the quantitative section, descriptive and inferential statistics were used. In the descriptive statistics section, the mean and standard deviation were the smallest and largest, and in the inferential statistics section, one-variable covariance analysis and follow-up test were used to compare the pairs of groups with the help of SPSS-21 software. Results: In the qualitative part, the research results led to the interactive design of creativity training, and the results in the quantitative part of the research showed that the designed pattern has led to the cultivation of creativity in the tested group. Discussion and Conclusion: It is suggested that the interactive pattern of designed creativity training be used as an appropriate way for students to achieve creativity.