فراپرسپكتيو، ارائه روشي جهت ترسيم پرسپكتيو بر مبناي شيوه‌هاي بيان تصويري در معماري گذشته

Super- perspective: A perspective drawing method based on visual expression techniques in the old architecture

پيشينه و اهداف: ترسيم پرسپكتيو به ­عنوان يكي از شيوه­ هاي بيان تصويري، نقش بسيار مهمي در فرآيند طراحي معماري دارد كه كيفيات فضايي معماري را از ديد ناظري ايستا بازگو مي­كند؛ ليكن اين نحوه­ بيان تصويري كه در غرب رايج مي­باشد، مطابقتي با نگاه معماري گذشته ايران كه در آن فضا ناايستا و در حركت بوده، ندارد. از­اين­رو درصورتي كه به دنبال ارائه يك روش در تطابق با نگاه هستي­شناسانه مبتني بر حكمت اسلامي- ايراني باشيم، مي‌توان از اصول فرايند نگاشت مدارك تصويري معماريِ گذشته ايران پرسيد تا بر مبناي نتايج به دست­ آمده، روش جديدي براي بيان تصويري پيشنهاد داد. در اين مطالعه نگرش هنرمندان ايراني به فضا در محيط نگارگري از يكسو و تاريخچه پرسپكتيو و مباني مطرح در ترسيم پرسپكتيو از ديگر سو مورد مطالعه قرار گرفته است. انتظار مي­رود با بررسي اين نگرش به فضا و بسط آن در چارچوب فكري حكمت اسلامي و با مداقه در جايگاه دو عنصر زمان و مكان در فضاي فكري اين دو جهان، نقطه افتراق دو نگرش غرب و ايران به فضا شناسايي شود. روش‌ها: اين مطالعه با استفاده از روش توصيفي- تحليلي به مطالعه نگرش هنرمندان ايراني به فضا در محيط نگارگري از يكسو و مباني مطرح در ترسيم پرسپكتيو در غرب از ديگر سو مي­پردازد تا با مداقه در فضاي فكري اين دو جهان، نقطه افتراق به نگرش آنها نسبت به فضا را شناسايي نمايد. يافته‌ها: بر اساس نتايج اين تحليل، روش فراپرسپكتيو به عنوان رويه ترسيمي با رويكرد كل­نگاري معرفي مي گردد كه حاصل تفكر در قواعد حاكم بر شيوه­هاي ترسيمي گذشته ايران و تلفيق با اصول مطرح در پرسپكتيو خطي است. اين روش با افزايش نقاط گريز، و به تبع آن افزايش ميدان ديد و نمايش حركت، از واقع نمايي صرف به فرانمايي فضايي در حوزه ترسيمات معماري پيش مي­رود. نتيجه‌گيري: با توجه به جايگاه ترسيمات فضايي در فرايند طراحي معماري و آموزش نحوه ترسيم پرسپكتيو در دروس پايه با دانشجويان معماري، و همچنين اهميت آشنايي دانشجويان معماري با اصول مربوط به بيان تصويري و روش­هاي ترسيمي مربوط به آن، اين مطالعه روش ترسيم كل نگر را معرفي نموده و آن را جهت ارائه به دانشجويان معماري پيشنهاد مي­نمايد. روش پرسپكتيو كل­نگار (فراپرسپكتيو) تلاش مي­كند تعبيري كاركردي از جهان­ بيني كمال­گرايانه هنرمند ايراني (آن­گونه كه پيش از اين بوده) داشته باشد. اين روش امكان تصوير همه جزئيات فضايي را در يك قاب فراهم مي­ آورد و تصورِ فضايي مناسبي در بيننده ايجاد مي­ نمايد و موجب تسهيل فهم فضاي معماري در فرايند طراحي معماري مي­گردد. همچنين امكان آموزش اين روش بر مبناي اصول و قواعد حاكم بر پرسپكتيو خطي به­ طوري­كه براي دانشجويان معماري قابل فهم باشد، ميسر است.

Background and Objectives:Visual expression techniques play an important role in providing technical information in the design process of architecture, but this way of expressing the image that is common in the West is not in accordance with our past architectural look. The perception of space in past architecture was not human-centered. So, if we are to seek a generalized approach and to conform to an ontological-based view of Islamic-Iranian wisdom, one can ask the principles of mapping the Iranian documentary image architecture in the past. In this study, the attitude of Iranian artists to space in the painting environment on the one hand and the history of perspective and the principles of perspective drawing on the other hand have been studied. It is expected that by examining this view of space and expanding it in the intellectual framework of Islamic wisdom and by examining the status of two elements of time and place in the intellectual space of these two worlds, the point of difference between the two views of the West and Iran to space is identified. Methods: On the one hand, this study uses a descriptive-analytical method to study the attitudes of Iranian artists to space in a gallery environment and on the other hand, expands intellectual framework of Islamic wisdom. Understanding this insight in the Iranian intellectual and cultural sphere can be interpreted in the form of colloquialism in the presentation of drawing documents. Findings: In this regard, the hyper-process method as a graphing approach with the approach of increasing the points of escape and displacement of the lines is introduced; and consequently the field of view and motion from the mere point of view of spatial representation in the field of architectural drawings is increased. Conclusion: Considering the place of spatial drawings in the process of architectural design and teaching how to draw perspectives in basic courses with architecture students, as well as the importance of familiarizing architecture students with the principles of visual expression and related drawing methods, this study Introduces and suggests it for presentation to architecture students. The hyper-process method tries to have a functional interpretation of the perfectionist worldview of the Iranian artist (as it was before). This method allows the image of all spatial details in one frame and creates a suitable spatial impression in the viewer and facilitates the understanding of architectural space in the architectural design process. It is also possible to teach this method based on the principles and rules governing linear perspective in a way that is understandable to architecture students.