پديد آورندگان :
مظاهري، رضا دانشگاه شيراز - دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي - گروه مديريت و برنامه‌ريزي آموزشي، شيراز، ايران , محمدي، مهدي دانشگاه شيراز - دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي - گروه مديريت و برنامه‌ريزي آموزشي، شيراز، ايران , شفيعي سروستاني، مريم دانشگاه شيراز - دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي - گروه مديريت و برنامه‌ريزي آموزشي، شيراز، ايران
كليدواژه :
آموزش و پرورش , فناوري اطلاعات , فرآيند ياددهي- يادگيري , مدارس هوشمند , خلاقيت
چكيده فارسي :
پيشينه و اهداف: هدف از اين پژوهش توسعه و اعتبارسنجي ابزار فرآيند ياددهي – يادگيري در مدارس هوشمند در نظام آموزش و پرورش جمهوري اسلامي ايران است.
روش‌ها: روش پژوهش توصيفي – پيمايشي با استفاده از ابزار پرسش‌نامه محقق ساخته ميباشد، كه بر اساس بررسي پيشينه تحقيق، طراحي و اجرا گرديد. ابتدا مباني نظري و پيشينه پژوهش در اين زمينه بررسي گرديد و سه بعد شاخص ها، مولفه ها و ابزار استخراج و در قالب گويه هاي مقياس طراحي گرديد. در مرحله بعد براي بررسي روايي اين مقياس از روش تحليل گويه استفاده شد و همه گويه ها از روايي و اعتبار لازم بالاتر از 4/0 برخوردار بودند. علاوه بر اين پايايي مقياس به كمك آلفاي كرونباخ مشخص و تاييد گرديد. سپس پرسش‌نامه طراحي شده بعد از اعتباريابي، در اختيار نمونه آماري شامل 216 نفر معلمان مدارس هوشمند شهر گرگان در سال تحصيلي 96-95، كه به صورت تصادفي ساده بر اساس فرمول حجم نمونه انتخاب شدهاند، قرار گرفته و در نهايت نتايج آن با استفاده از روشهاي آماري توصيفي و استنباطي تحليل شد. براي تجزيه و تحليل داده هاي آماري از آزمون فريدمن و تكنيك هاي آماري t تك نمونه اي استفاده گرديد.
يافته‌ها: نتايج حاصل از اين پژوهش نشان ميدهد، در خصوص شاخص هاي ياددهي و يادگيري در مدارس هوشمند بيشترين تاثير بر ايجاد محيط پويا و جذاب براي خلاقيت دانش آموزان و كمترين ميزان مربوط به ارتقاء ارزشيابي سطوح بالاي تفكر، دانش و مهارت مي باشد. در زمينه مولفه هاي ياددهي و يادگيري مدارس هوشمند بيشترين تاثير بر آشنايي معلمان با مهارتهاي IT و كمترين ميزان مربوط به ارتقاء تفكر انتقادي و خودراهبري دانش آموزان ميباشد. همچنين در ارتباط با ابزارهاي ياددهي و يادگيري مدارس هوشمند بيشترين تاثير بر تكنولوژي تركيبي (فيلم، تصوير و ...) و كمترين ميزان مربوط به توليد وبلاگها و سايت هاي آموزشي ميباشد.
نتيجه‌گيري: مدارس هوشمند از دستاوردهاي مهم توسعه فناوري اطلاعات در راستاي تحول بنيادين نظام آموزشي است. از فناوري مي توان به عنوان ابزاري قدرتمند براي بهبود كيفيت و كارآيي آموزش استفاده كرد ، اما بايد توجه داشت كه تركيب فناوري اطلاعات و ارتباطات با سيستم آموزش و يادگيري روندي چند وجهي و پيچيده است. با توجه به يافته هاي اين پژوهش لازم است در بررسي زير ساخت‌هاي مدارس هوشمند، جنبه‌هاي كمّي و كيفي شاخص‌ها، مؤلفه‌ها و ابزار مؤثر هوشمندسازي مد نظر قرار گيرد. بدون شك، گسترش مدارس هوشمند در كشور بدون توجه به نگرش مسولين، اوليا، دانش آموزان و از همه مهم تر معلمان به اين فناوري موفقيت آميز نخواهد بود. به عبارت ديگر، براي موفقيت در اين امر، تعيين عوامل مؤثر بر نگرش مثبت به يادگيري مبتني بر فناوري ازاهميت ويژهاي برخورداراست زيرا كه نگرش مثبت، باعث افزايش انگيزه و پذيرش بهتر فناوري و مشاركت فعال در فعاليت ها مي گردد. با نگاه علمي و فناورانه به وضعيت كنوني نظام آموزشي كشور مي‌توان با برنامه‌ريزي بلندمدت بستر پويايي محيط آموزشي و فرآيند ياددهي – يادگيري در مدارس هوشمند را با توليد محتواي متنوع الكترونيكي و توانمندسازي معلمان در حوزه فناوري اطلاعات و تحولات ساختاري در همه ابعاد فراهم نمود. در جوامع دانش بنيان از توسعه‌ي مدارس هوشمند به عنوان راه كار تربيت نيروي خلاق و كار آفرين استقبال مي‌گردد و به عنوان راه پيشرفت وتوسعه‌ي پايداردر نظر گرفته مي شود، با توجه به اين اصل ورود كشورمان به اين حوزه مي‌تواند زمينه توسعه ي روز افزون و پايدار را فراهم نمايد.
چكيده لاتين :
Background and Objectives:The purpose of the present descriptive-survey study is development and validation of teaching - learning process instrument in smart schools in educational system of the Islamic Republic of Iran.
Methods: The research tool i.e. the researcher-made questionnaire was designed and implemented based on research background. First, the theoretical foundations and research background in this field were studied and three dimensions of indicators, components and tools were extracted and designed in the form of scale items. In the next step, to evaluate the validity of this scale, item analysis method was used and all items had the required validity more than 0.4. In addition, the reliability of the scale was determined and confirmed by Cronbach's alpha. then The designed questionnaire was provide after validation to statistical sample of 216 teachers of smart schools in Gorgan randomly selected based on the sample size formula in the academic year of 1395-1396. who were. Finally, The results were analyzed using descriptive and inferential statistical methods. Friedman test and one-sample t-test statistical techniques were used to analyze statistical data.
Findings The results of this study show that the teaching and learning indicators in smart schools have the greatest impact on creating a dynamic and attractive environment for students' creativity and the least amount is related to the promotion of the assessment of high levels of thinking, knowledge and skills. In terms of teaching and learning components of intelligent schools, the highest level of influences is on teachers' familiarity with IT skills and the least amount on the promotion of critical thinking and students’ self-directedness. Also, regarding teaching and learning tools, smart schools have had the greatest impact on hybrid technology (film, image, etc.), and the least amount of influence on the production of blogs and educational sites.
Conclusion: Smart schools are one of the most important achievements in the development of information technology in order to fundamentally change the educational system. Technology can be used as a powerful tool to improve the quality and efficiency of education, but it should be noted that the combination of information and communication technology with education and learning system is a multifaceted and complex process. According to the findings of the present study, in examining the infrastructure of smart schools, quantitative and qualitative aspects of indicators, components and effective tools of smartening up process should be considered. Undoubtedly, development of smart schools in the country will not be successful regardless of the attitude of the authorities, parents, students and most importantly teachers to this technology. In other words, to succeed in this, determining the factors affecting a positive attitude to technology-based learning is of particular importance because a positive attitude increases motivation and better acceptance of technology as well as active participation in the related activities. Moreover, With a scientific and technological view of the current situation of the country's educational system and producing various electronic content and empowering teachers in the field of information technology it is possible with a long term planning to provide a dynamic ground and bring about structural developments in all dimensions for the educational environment and the teaching-learning process in smart schools. In knowledge-based societies, the development of smart schools is welcomed as a way to train creative and entrepreneurial force and is considered as a way of sustainable development. According to this principle, the entry of our country into this field can provide the ground for increasing and sustainable development.
