كليدواژه :
عملكرد تحصيلي , دانشگاه , رضايتمندي , موفقيت , عوامل محيطي
چكيده فارسي :
پيشينه و اهداف: احساس رضايت از محيط يكي از آرزوهاي بشر بوده، به‌عبارت ديگر احساس رضايت، يك مفهوم آرماني است كه زمينه مناسبي را براي توانمند‌‌سازي افراد و اجتماعي نمودن آن‌ها در جهت مشاركت و دخالت در امور مربوط به خود و در نهايت زمينه توسعه اجتماعي فراهم مي‌كند. از طرفي يكي از رسالت‌هاي طراحان و معماران در اين رابطه، خلق رابطه‌ي متناسب ميان انسان‌ها و محيط اطرافشان بوده است. بنابراين با توجه به اهميت و ضرورت رضايتمندي از زندگي و محيط زندگي، محيط‌ها و فضاهاي آموزشي نيز مي‌بايست اين احساس رضايتمندي را براي كاربران خود تأمين نمايند. علاوه بر اين از جمله اهداف اساسي فضاهاي آموزشي رسيدن به موفقيت و پيشرفت تحصيلي دانشجويان بوده كه در جهت ارتقاي اهداف خود، مي‌بايست فضايي مناسب و با كيفيت در تمام ابعاد جهت رشد و ارتقاي مهارت‌هاي همه جانبه‌ي كاربران خود ايجاد كند. همچنين به‌منظور برانگيختن دانشجويان براي يادگيري، محيط آموزشي مي‌بايست تأثيرگذار، امن، توانمند، مثبت، شخصي‌سازي شده و پاسخگوي نيازهاي دانشجويان باشد. بنابراين توجه به محيط و عوامل محيطي در تأمين رضايت دانشجويان و در نهايت موفقيت تحصيلي آن‌ها از اهميت بالاي برخوردار بوده است. به همين دليل يكي از زيرمجموعه‌هاي علوم رفتاري كه از موضوعات قابل توجه و پر اهميتي بوده، با عنوان روان‌شناسي محيط به تأثير محيط بر رفتارهاي مختلف انسان پرداخته است. در پژوهش حاضر، بررسي نحوه ارتباط و رضايت از عوامل محيطي با موفقيت تحصيلي دانشجويان مد نظر قرار گرفته است. هدف از پژوهش در مرحله اول شناسايي عوامل محيطي مؤثر دانشگاه بر موفقيت تحصيلي دانشجويان و در مرحله بعد ميزان تأثيرپذيري اين عوامل بوده است.
روش‌ها: ماهيت كلي پژوهش كيفي بوده و جهت تدقيق نتايج روش تحقيق كمي- كيفي در نظر گرفته شده و در راستاي كشف رابطه ميان متغيرها از مطالعات كتابخانه‌اي و تحقيقات پيمايشي بهره گرفته شده است. در بخش كمي دو پرسشنامه‌ي استاندارد در ميان دانشجويان مقطع دكتراي معماري دانشگاه آزاد شيراز تنظيم شده كه هر دو از روايي و پايايي قابل قبولي برخوردار بوده است. يك پرسشنامه جهت سنجش ميزان رضايتمندي دانشجويان از عوامل محيطي دانشگاه و پرسشنامه‌ي ديگري جهت سنجش ميزان موفقيت تحصيلي همان دانشجويان بوده است. جامعه آماري تحقيق با استفاده از فرمول كوكران محاسبه‌شده كه متشكل از 54 نفر دانشجوي مقطع دكترا بوده و از طريق انجام محاسبات آماري در نرم‌افزار SPSS نتايج پرسشنامه‌ها آن استخراج گرديده است.
يافته‌ها: بر اساس يافته‌هاي پژوهش، با افزايش سطح رضايتمندي از عوامل محيطي دانشگاه، موفقيت و پيشرفت تحصيلي نيز افزايش يافته و ميزان اين همبستگي با محاسبه ضريب پيرسون حدود 308/0 مي‌باشد، كه نشان‌دهنده وجود رابطه معنادار بوده و مبين سازگاري فرد با دانشگاه بوده است. افراد با ميزان رضايتمندي بالا از عوامل محيطي مؤثر، داراي معدل و عملكرد تحصيلي بسيار خوبي بودند و بالعكس، دانشجويان ناراضي در مقوله تحصيل نيز موفقيت چنداني ندارند.
نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‌هاي پژوهش عوامل محيطي از جمله نور، آسايش حرارتي، تناسبات فضايي، مبلمان، فضاي سبز، ورودي و ميزان دسترسي‌پذيري، صوت و سر صدا، مصالح و رنگ مورد بررسي قرار گرفته كه از اين ميان بالاترين ميزان رضايت در عوامل محيطي مبلمان، تناسبات فضايي و نور بوده و ديگر عوامل محيطي بر كيفيت و كارايي آموزشي محيط دانشگاه اثر مطلوبي داشته است.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Satisfaction with the environment is one of the human aspirations, in the other words, satisfaction is an ideal concept that provides an appropriate context for empowering individuals and socializing them in order to participate and interfere in their affairs and ultimately in the field of social development. In this regard, one of the roles of designers and architects has been to create a suitable relationship between humans and their environment. Therefore, considering the importance of life satisfaction, educational spaces should provide this feeling of satisfaction for their users. One of the main goals of educational spaces is to achieve success and academic achievement, which in order to improve their goals, should create a suitable and quality space in all dimensions to improve the comprehensive skills for students. In order to stimulate students to learn, learning environment must be effective, safe, capable, positive, personalized, and responsive to the needs of students. Therefore, it has been very important to attention to the environment and environmental factors in providing students' satisfaction and ultimately their academic success. For this reason, one of the subsets of behavioral sciences, has been called environmental psychology that addressed on various human behaviors. In this study, the relationship between satisfactions of effective environmental factors with academic success has been considered among students. The purpose of this study was to identify the effective environmental factors of the university on students' academic achievement and then to evaluate the effectiveness of these factors.
Methods: The base method in this research is qualitative but for considering to investigate the results the quantitative and qualitative research method has been used. Therefore, library studies and Observational research have been used to discover the relationship between variables. In the quantitative section, two standard questionnaires were prepared among PhD students of architecture in Azad University of Shiraz, both of which had acceptable validity and reliability. A questionnaire was used to measure the students' satisfaction with the environmental factors of the university, and another questionnaire was used to measure the academic achievement of the same students. The statistical population of the study was calculated using Cochran's formula, which included 54 PhD students, and the results of the questionnaires were extracted by performing statistical calculations in SPSS software.
Findings:According to the research findings, with increasing level of satisfaction with environmental factors of university, academic achievement also increased and this correlation was about 0.308 By calculating the Pearson coefficient, which indicates a significant relationship and indicates individual adjustment with university. Students with a high level of satisfaction with the environmental factors of the university had very good grades and academic performance and students who were dissatisfied with their studies were not very successful.
Conclusion: According to the research findings, environmental factors such as light, thermal comfort, spatial proportions, furniture, green space, entrance, accessibility, noise, materials and colors have been studied. Among these factors, the highest level of satisfaction in environmental factors is furniture, spatial proportions and light, and other environmental factors have had a positive effect on the quality and educational efficiency of the university environment.
