تعيين جريان رهاسازي بهينه و مطلوب زيست‌محيطي از مخزن سد لتيان با درنظرگرفتن مشخصه‌هاي اكوهيدروليكي، هيدرولوژيكي و هيدرومورفواكولوژيكي جهت حفاظت زيستگاه رودخانه جاجرود

درك خوب از رژيم جريان طبيعي رودخانه در بسياري از مطالعات هيدرولوژيكي نقش مهمي ايفا مي‌كند. در چنين مطالعاتي نيز كميت جريان زيست‌محيطي، پايه و اساس حفاظت از زيستگاه ماهيان رودخانه‌اي و اكوسيستم‌هاي آبي است و نيازمند به رسميت شناختن آن در سياست‌ها و تصميم‌هاي طرح‌هاي توسعه منابع آب و گنجاندن آن در برنامه‌هاي مديريت حوضه آبخيز است. در اين مطالعه روش‌هاي هيدرولوژيكي تنانت، جريان پايه آبزيان، آركانزاس و محدوده تغييرپذيري به منظور برآورد حداقل جريان اكولوژيكي و مدل هيدروديناميكي شبيه‌سازي زيستگاه River2D، جهت حفظ پتانسيل اكولوژيكي رودخانه‌ جاجرود مورد محاسبه و ارزيابي قرار گرفتند. در اين راستا بر پايه چارچوب تحقيق، پس از تحليل هيدرولوژيكي، مطالعات و مشاهدات ميداني، مدل مطلوبيت زيستگاهي براي گونة هدف، توسعه داده شد و در نهايت شبيه‌سازي زيستگاهي با تلفيق شاخص‌هاي اكوهيدروليكي و هيدرولوژيكي جريان و آناليز سري زماني دبي – فيزيك زيستگاه با استفاده از منحني‌هاي شاخص مطلوبيت، صورت گرفت. بر پايه نتايج حاصله، براي حفظ شرايط مطلوب و حفاظت از اجزاي اكوسيستم و زيستگاه جوامع بيولوژيكي، محدوده رژيم جريان موردنياز براي تأمين پتانسيل اكولوژيكي زيستگاه ماهي سفيد رودخانه‌اي (Squalius orientalis) با استفاده از مدل River2D، بين 1.24 تا 18.55 مترمكعب برثانيه، با ميانگين دبي سالانه 5.91 مترمكعب بر ثانيه (معادل 86.7 درصد جريان طبيعي رودخانه) بايستي در داخل رودخانه جاجرود برقرار باشد. قابل ذكر است كه روش تنانت بايد در تابستان با احتياط مورد استفاده قرار گيرد زيرا اين روش در محدوده 9 تا 96 درصد ميانگين جريان سالانه را پيشنهاد داده است. در نهايت اين نتيجه به عمل آمد كه روش‌هاي ديگر تأمين جريان‌ زيست‌محيطي، مقادير بالاتر از 25 درصد ميانگين جريان سالانه را فراهم مي‌كند، كه محافظت بهتر جريان را براي زيستگاه‌هاي آبي فراهم مي‌كنند. در مقابل مدل اكوهيدروليكي هيدرومورفواكولوژيكي River2D، مي‌تواند يك ايده كلي از مطلوبيت زيستگاه را در بازه‌هاي مختلف رودخانه نسبت به تغييرات رژيم جريان طبيعي و دستيابي به شرايط جريان ايده‌آل و بهينه، فراهم نمايد.