ببررسي اثر كم‌آبياري بخشي ريشه در مقادير مختلف آب آبياري و تراكم بوته بر عملكرد دانه و بهره-وري آب ارزن دانه‌اي در منطقه خشك كاشمر

اين پژوهش در قالب طرح كاملاً تصادفي و به صورت كرت‌هاي يك بار خرد شده با سه تكرار در محل مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي شهرستان كاشمر به اجرا درآمد. چهار تيمار آبياري شامل 100 درصد نياز آب آبياري، 80 درصد نياز آب آبياري، 60 درصد نياز آب آبياري و 40 درصد نياز آب آبياري به عنوان كرت‌هاي اصلي و سه تيمار تراكم بوته شامل 10، 20 و 30 بوته در مترمربع به عنوان كرت‌هاي فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه اثر تيمارهاي آبياري و تراكم بوته بر صفاتي نظير ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، عملكرد دانه و بهرهوري آب در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بودند. اثر متقابل تيمارهاي آبياري و تراكم فقط بر تعداد پانيكول در بوته و عملكرد بيولوژيك معني‌دار بود. بيش‌ترين عملكرد دانه و بهره‌وري آب به ترتيب با مقادير 3395 كيلوگرم در هكتار و 87/0 كيلوگرم بر مترمكعب در تيمار 100 درصد نياز آب آبياري و تراكم 10 بوته در مترمربع مشاهده گرديد. در تمام تيمارهاي آبياري با افزايش تراكم بوته، عملكرد بيولوژيك به‌طور معني‌داري كاهش يافت. بين شاخص برداشت در تيمارهاي كم‌آبياري تفاوت معني‌داري وجود نداشت. با توجه به كاهش معني‌دار عملكرد دانه و بهره‌وري آب در اثر تنش خشكي و افزايش تعداد بوته در واحد سطح، تأمين 100 درصد نياز آب آبياري گياه ارزن دانه‌اي با تراكم كاشت 10 بوته در هر مترمربع براي منطقه خشك كاشمر پيشنهاد مي‌گردد.