مطالعۀ تأثيرات دياپريسم نمكي در ژئومورفولوژي شمال شرقي شهرستان شاهرود

دياپريسم نمكي فرآيندي است كه در طي آن‌ يك لايه از كاني‌هاي تبخيري به درون لايه‌هاي فوقاني نفوذ نموده سبب شكل‌گيري ناهمواري‌هاي ويژه‌اي مي‌شوند. مطالعه اين ناهمواري‌ها به دليل وجود منابع نفتي، استقرار سكونت‌گاههاي انساني و عبور راههاي ارتباطي ضروري است. منطقۀ موردمطالعه كه در شرق شهرستان شاهرود قرار دارد يكي از مناطقي است كه تحت تأثير دياپريسم نمكي، ناهمواري‌هاي ويژه‌اي در آن ايجادشده كه سن تقريبي آن‌ها به دورۀ ميوسن مي‌رسد. علاوه بر دياپريسم نمكي وجود گسل احتمالي جيلان-فراشيان در شمال و طاقديس جيلان در مركز سبب شكستگي‌هايي شده كه نمك از طريق آن‌ها به لايه‌هاي بالايي نفوذ و سبب شكل‌گيري ناهمواري‌هاي نمكي شده است؛ همچنين تأثير فرايند انحلال نقش مهمي در شكل‌گيري كارست‌هاي نمكي در منطقه داشته كه براي نخستين بار در مطالعۀ گنبدهاي نمكي به آن توجه شد. در اين پژوهش كه باهدف مشخص شدن تأثير دياپرهاي نمكي در مورفولوژي منطقۀ موردمطالعه و با  استفاده از روش مطالعات ميداني و سنجش از دور تأثير دياپريسم نمكي روي مورفولوژي منطقۀ مورد بررسي قرار گرفت و مشخص شد دياپريسم نمكي با ايجاد گنبدهاي نمكي، درز و شكستگي، چين‌هاي ثانويه، كارست‌هاي نمكي، دره‌ها، پليگون‌ها، يخچال‌ها، چشمه‌ها و اشكال گل‌كلمي توپوگرافي خاصي را در منطقه سبب شده و با ايجاد مورفولوژي ويژه‌اي  اين منطقه را از بيابان‌هاي مجاور خود متمايز نموده است. به‌دليل عبور راه آهن تهران مشهد از منطقه مورد مطالعه و جلوگيري ازخطرات احتمالي سازندهاي نمكي براي اين خط آهن پيشنهاد مي شود مطالعات تكميلي در اين زمينه انجام شود.