عنوان مقاله :
استعاره مفهومي وحي رسالي در قرآن كريم
پديد آورندگان :
قائمي نيا ، عليرضا پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي - گروه معرفت شناسي , نصرتي ، شعبان دانشگاه قرآن و حديث - گروه كلام اماميه , فريدي خورشيدي ، منا دانشگاه قرآن و حديث
كليدواژه :
وحي , استعاره مفهومي , ارتباط , نگاشت , زبان شناسي شناختي
چكيده فارسي :
وحي به عنوان واژه اي معرفتي در قرآن با بسامد بالا به كار رفته است؛ لذا بهره گيري از دانش هاي زباني جهت فهم معناي وحي ضروري است. معناشناسي شناختي از جمله دانش هايي است كه راه را براي كشف و تحليل روابط درونمتني قرآن هموار مي نمايد. براي كشف مفهوم قرآني وحي از يكي از قواعد معناشناسي شناختي يعني استعاره مفهومي مدد گرفته ايم تا از رهگذر بررسي واژه وحي در قرآن به مفهوم سازي الهي دراينباره نائل آييم و از تحميل انگاره هاي غيرقرآني جلوگيري گردد. قرآن براي بيان مفاهيم والاي خويش مخاطب را از رهگذر امور مادي به تأمل در امور غيبي فرا مي خواند. در نگاه قرآني، نبي مخاطب كلام الهي و وحي فرايندي است كه طي آن خداوند با نبي ارتباط برقرار ميكند و محتوايي ارسال ميگردد. مفهوم دريافتي نبي عيناً همان محتواي ارسالي خداوند است و نبي طي فرايند وحي، نقشي انفعالي دارد. وحي تجلي كلام و تكلم الهي است. ويژگي مفهوم سازي قرآني، تأكيد بر ارتباطيبودن فرايند وحي است كه به كسب معرفت مي انجامد؛ لذا وحي در قرآن تلفيقي از جنبه ارتباطي و معرفتي است؛ ارتباطي كه از سنخ ارتباط كلامي است. مفهوم سازي خداوند از وحي غالباً از طريق الگوي گوينده شنونده بيان شده است؛ بنابراين وحي سرشتي كلامي دارد.