تأثير تلقيح با قارچ ميكوريزا بر رشد و جذب عناصر فلزات سنگين در دو رقم گندم (Tirticum aestivum L.) تحت تنش همزمان شوري و فلزات سنگين

شوري خاك و انتشار مواد شيميايي بالقوه سمي به محيط زيست از طريق فعاليت‌هاي صنعتي و كشاورزي از عوامل كاهش‌دهنده توليد گياهان زراعي است و تخفيف اثر آنها راهكار مناسبي جهت حفظ عملكرد اين محصولات و سلامت انسان و محيط زيست به شمار مي‌رود. بر اين اساس، اين آزمايش گلداني با هدف بررسي اثر همزيستي با قارچ ميكوريزا بر رشد و جذب عناصر سنگين در ارقام گندم نان (روشن و بهار) تحت تنش شوري در يك خاك آلوده به فلزات سنگين، به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايشي شامل شوري آب آبياري در سه سطح (شاهد، 75 و 150 ميلي مولار كلريد سديم) و تلقيح گياه در سه سطح (عدم تلقيح و تلقيح با هر يك از دو گونه قارچ ميكوريزا شامل mosseae Funneliformis و Rhizophagus intraradices) بودند. تنش شوري موجب كاهش وزن خشك و افزايش غلظت كادميم، سرب و روي اندام هوايي و ريشه در هر دو رقم مورد مطالعه شد. ميزان افزايش غلظت كادميم و نيز ميزان كاهش رشد اندام هوايي و ريشه در اثر شوري، در رقم روشن نسبت به رقم بهار كمتر بود. در هر دو شرايط شور و غيرشور در اثر تلقيح گياهان با گونه‌هاي قارچ‌هاي mosseae F. و Rh. intraradices وزن خشك اندام هوايي و ريشه در هر دو رقم مورد مطالعه افزايش يافت ولي ميزان اين افزايش در رقم روشن بيشتر بود. بعلاوه، تلقيح با قارچ‌ ميكوريزا موجب كاهش غلظت كادميم و سرب در گياه گرديد ولي ميزان اين كاهش بسته به گونه قارچ، سطح شوري و رقم گندم متفاوت بود. نتايج اين آزمايش نشان داد كه در حالي كه تنش شوري رشد گياه را كاهش داده و موجب افزايش تجمع عناصر سنگين در آن مي گردد، تلقيح با قارچ‌ ميكوريزا بهبود رشد و كاهش غلظت اين عناصر در گياهان گندم را به همراه دارد.