مفهوم و مباني «خسارت عدم ايفاي متوقع قراردادي» با نگاهي به حقوق تطبيقي و رويه قضايي

The meaning and rationales of the expectation interest damage with a view to the comparative law and the Iranian jurisprudence

خسارت عدم ايفاي متوقع قراردادي» خسارتي است كه با عدم اجراي تعهد توسط متعهد، به متعهد له وارد مي شود. درواقع، حقي كه درنتيجه قرارداد بر موضوع تعهد، براي متعهد له ايجاد مي شود از نظر ماهيت حقوقي وارد دارايي وي مي شود و عدم انجام تعهد متعهد در اداي اين حق قابل مطالبه و استيفا، خسارت عدم ايفاي متوقع را شكل مي دهد. در حقوق ايران، هرچند ممكن است ماهيت اين حق و خسارت مصداق عنوان «عدم النفع» تلقي و غيرقابل مطالبه شناخته شود ولي بايد دانست كه اين خسارت، ماهيتا اتلاف حق تحقق يافته قراردادي بوده و با عدم النفع كه مبناي عدم مطالبه آن، قطعيت نداشتن نفع موردنظر و خسارت است، متفاوت است. در بيشتر نظام هاي حقوقي ازجمله كامن لا و حقوق رومي ژرمني، اين نوع خسارت قابل مطالبه است. نمونه هايي از قابليت مطالبه اين خسارت در نظام قانوني ايران نيز ديده مي شود؛ مانند ماده 536 قانون مدني. در اين مقاله سعي شده بر اساس اين پرسش كه اين گونه خسارات مبتني بر چه مباني قابل مطالبه هستند؟ با تبيين مفهوم و قابليت مطالبه اين نوع خسارات در دكترين هاي حقوقي، رويه قضايي و حقوق تطبيقي، مباني حق مطالبه اين خسارت در نظام حقوقي كشور اثبات شود.

The expectation interest damage refers to a kind of damage injured to the non-breaching party by obligor’s failure to comply with the contract obligation. The contract performance as a right belongs to the obligee and breaching this right constitutes the expectation interest damage.in the Iranian Law this concept may in substance be considered as loss of profit then uncoverable but it should be noted that they are distinguished because the expectation interest unlike the loss of profit is as definite and actual damage. In the most jurisdiction like Common Law and civil law this damage is recoverable and in the Iranian law there are some rules may imply the coverability of the damage like article 536 of the Civil Act. The purpose of this article is to justify the legal basics of compensation of the expectation damage in the Iranian law, jurisdiction as well as legal doctrines’ in the light of comparative law.