نسبت ميان عقد استنادناپذير و عقد غيرنافذ مراعي

The relation between non-opposable and inoperative contracts

طبق اصل نسبي بودن قراردادها، يك عقد نمي‌تواند حقوق اشخاص ثالث را متأثر كند. عكس اين حالت نيز صادق است و حقوق اشخاص ثالث هم اثري بر عقد ندارد. با اين حال، گاهي در حقوق وضعيتي ايجاد مي‌شود كه در آن، اگرچه عقد براي اشخاص ثالث حق و تكليفي ايجاد نمي‌كند اما حقوق بالقوه ايشان را مورد تهديد قرار مي‌دهد؛ مانند فروش عين مرهونه توسط راهن. براي بررسي چنين وضعيتي، دو نظريه ارائه شده است: استنادناپذيري و عدم نفوذ مراعي. حقوق‌دانان در مورد نسبت ميان اين دو و مصاديق هريك از آن‌ها اختلاف‌نظر دارند. پرسش اصلي مقاله‌ي پيش‌رو اين است كه آيا دو نهاد مذكور، يكسان هستند، يا دو نهاد متفاوت با ماهيت و اهداف و آثار جداگانه هستند؟ هدف از طرح اين پرسش و پاسخ به آن، ايجاد يك وضوح نظري در حوزه‌ برخورد حق ثالث با حقوق متعاملين است. بديهي است كه وضوح نظري، مقدمه‌ ايجاد رويه‌ واحد در تصميم‌گيري‌هاي قضايي است. مدعاي مقاله پيش‌رو اين است كه اين دو نهاد يكي هستند. هر دوي اين نهادها براي حفظ حقوق اشخاص ثالث ايجاد شده‌اند؛ در هر دوي آن‌ها عقد، ميان متعاملين صحيح اما در مقابل شخص ثالث بي‌اثر است. اِعمال حق ثالث نيز حسب مورد ممكن است باعث انفساخ عقد شود يا بر آن اثري نداشته باشد.

In accordance with privity of contract, a contract cannot confer rights or impose obligations to third parties; but, as a legal reality, a contract is invocable against third parties, and they cannot ignore its effect. The reverse of the mentioned situation is, also, true and third parties cannot affect a contract. Nonetheless, there is a borderline state in which a contract affects the third party’s potential right, although it does not directly confer rights or impose obligations. There are two theories to set out this situation: inoperativeness and non-opposability. Jurists have different opinions about the instances of, and the relation between, them. This article claims that they are the same. They both are created to protect the rights of third parties; in both states, the contract has effects between contracting parties and has no effect to third parties. Applying the third party’s right, according to circumstances, can dissolve the contract or does not affect it.