پديد آورندگان :
رحيمي، احسان دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي، مراغه، ايران , پورمحمد، عليرضا دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي، مراغه، ايران , محمدي، رضا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - پژوهشگاه بيوتكنولوژي كشاورزي ايران - پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي شمال‌غرب و غرب كشور , عليلو، علي‌اصغر دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي، مراغه، ايران
كليدواژه :
آذربايجان‌شرقي , چراگاه , آذربايجان‌شرقي , رگرسيون گام‌به‌گام , عملكرد بذر , مرتع
چكيده فارسي :
معرفي ارقام علوفه‌اي- مرتعي با عملكرد مناسب در شرايط مختلف آب و هوايي، جهت كشت در مراتع و يا ايجاد چراگاه‌هاي دست‌كاشت از ملزومات احياء مراتع كشور مي‌باشد. يكي از مهّم‌ترين اهداف برنامه‌هاي به‌نژادي در گراس‌هاي سردسيري افزايش عملكرد علوفه است. اين پژوهش با هدف شناسايي صفات مهّم تأثيرگذار در افزايش عملكرد علوفه علف‌بره پابلند در سال 1395 در مزرعه تحقيقاتي پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي- تبريز در استان آذربايجان شرقي انجام گرفت. لذا 32 ژنوتيپ علف‌بره پابلند (Festuca arundinacea) در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار مورد ارزيابي قرار گرفتند. ضرايب همبستگي بين صفات نشان داد صفات عملكرد علوفه خشك ساليانه و عملكرد بذر با تمام صفات به غير از روز تا خوشه‌دهي و روز تا گرده‌افشاني همبستگي مثبت و معني‌داري داشتند. در تجزيه رگرسيون گام‌به‌گام با در نظر گرفتن عملكرد علوفه خشك ساليانه به‌عنوان متغير وابسته، قطر تاج‌پوش و طوقه وارد مدل گرديدند كه در مجموع 1/64 درصد از تغييرات مدل رگرسيون مربوطه را توجيه كردند. در تجزيه رگرسيون گام‌به‌گام براي عملكرد بذر به‌عنوان متغير وابسته، عملكرد علوفه خشك ساليانه، تعداد ساقه و قطر تاج‌پوش وارد مدل گرديدند. با توجه به نتايج، در بين صفات مورد بررسي صفات قطر تاج‌پوش (453/0) و قطر طوقه (394/0) اثر مستقيم بالايي بر عملكرد علوفه خشك ساليانه داشتند و براي عملكرد بذر نيز صفات عملكرد علوفه خشك ساليانه (797/0) و تعداد ساقه (423/0) اثر مستقيم بالايي داشتند. بنابراين صفات قطر تاج‌پوش و تعداد ساقه به دليل سهولت اندازه گيري به‌عنوانشاخصدرگزينش ژنوتيپ‌هاي برتر علف‌بره پابلند در برنامه هاي به‌نژادي قابلاستفاده خواهند بود.
چكيده لاتين :
Background and Objectives
Introduction of high yielding forage cultivars for different climates is necessary to use in pasture establishment and rangeland renovation. Thus, increasing forage yield is one of the most important goals in cool-season grass breeding programs. Tall fescue (Festuca Arundinacea Schreb.) is a perennial cool-season grass adapted to a wide range of growing conditions. Tall fescue is one of the most drought, heat, and wear tolerant species among perennial cool-season grasses. Due to its large and deep root system, it is able to take up water in dry periods when other grasses have stopped their growth. Then it could be a good choice for pasture establishment and rangeland renovation in Iran. This study was carried out to identify important traits which are effective to increase forage yield in the tall fescue in East Azarbaijan region of Iran.
Materials and Methods
For this purpose, 32 tall fescue genotypes were evaluated in a randomized complete block design (RCBD) with 4 replications in research farm of Agricultural Biotechnology Research Institute of Northwest and West region of Iran- Tabriz in 2016. Each replication contained 5 spaced single plants 60 cm apart. Eleven agro-morphological characteristics were measured.
Results
The correlation coefficients showed that total dry forage yield and seed yield had significant and positive correlation with all traits except days to heading and days to pollination. Total dry forage yield had significant and positive correlation with plant height, canopy diameter, stem number, and crown diameter (0.650**, 0.763**, 0.500**, and 0.750**, respectively). Stepwise regression analysis, considering the total dry forage yield as the dependent variable, showed that canopy diameter and crown diameter were entered into the model. These traits in total justified 64.1 percent of the regression model changed. Moreover, stepwise regression analysis, considering the seed yield as the dependent variable, showed that total dry forage yield, stem number, and canopy diameter were entered into the model. According to the results, canopy diameter (0.453) and crown diameter (0.394) had highest direct effects on the total dry forage yield and for the seed yield, total dry forage yield (0.797) and stem number (0.423) had highest direct effects.
Discussion
Based on the results of this study, canopy diameter and crown diameter had greater relative importance in determining the total dry forage yield of tall fescue. Thus, plant canopy and crown diameter cold be used as an indicator in selection of best tall fescue genotypes in breeding programs.
