ترجمه؛ گونه اي اقتباس (مطالعه موردي: اقتباس سينمايي از رمان آليس در سرزمين عجايب)

Translation: A Kind of Adaptation (A Case study: Burton’s Movie Adaptation of Alice in Wonderland Novel)

اقتباس حوزهاي جديد در مطالعات ادبي بينامتني است كه يكي از موضوعات آن بررسي چگونگي ترجمه متن و تبديل آن به ديگر رسانه هاست. پژوهشگران اين حوزه تبديل متن ادبي به فيلم و ديگر رسانه‌ها را نوعي ترجمه مي‌دانند كه در آن نشانه هاي كلامي به نشانه‌هاي غير كلامي تبديل مي‌شود. رمان آليس در سرزمين عجايب يكي از آثاري است كه، قتباسهاي سينمايي گوناگوني از آن صورت گرفتهاست. هدف ما در پژوهش حاضر، بررسي تغييرات فيلم آليس در سرزمين عجايب ساخته برتون در مقايسه با رمان بودهاست. بدين منظور، با توجه به ديدگاه كاهير درباره انواع اقتباس سينمايي از متون ادبي به عنوان نوعي ترجمه و تعريف كوريگان از وفاداري فيلم به اثر ادبي، عناصر داستان ازجمله شخصيتها و چهار بخش از رمان كه در طرح داستان نقش اساسي دارند، با فيلم مقايسه شد. حاصل آنكه اقتباس سينمايي برتون از اين رمان نوعي ترجمه سنتي است كه در آن، شخصيتها، زمان، مكان، و طرح اصلي داستان حفظ شده، اما هويت آليس دچار تغيير و تحول شده است.

Adaptation is a new area in intertextual literary studies. The subject of this area is examining the ways of translating a text and changing it into other medias. The novel Alice in Wonderland written by Lewis Carroll has been the subject of many cinematic adaptations. The purpose of the present study is to examine the differences between Carroll’s novel and Burton’s adapted film Alice in Wonderland. For this purpose, drawing upon Cahir’s viewpoint about types of cinematic adaptations from literary text as a kind of translation and Corrigan’s definition of movie’s faithfulness to literary work, the plot, characters and four sections of the novel and the movie were compared and the changes were examined. It was shown that Burton’s cinematic adaptation of this novel can be taken as a traditional translation, in which characters, time, place, and the main plot of the story are kept but the added secondary plots to the story and continuous returns to the past present new dimensions and features of Alice’s character to the receiver.