بررسي سميت تنفسي اسانس پونه، جعفري معطر و مرمرشك روي حشرات كامل شپشه آرد Tribolium castaneum

Fumigant toxicity of essential oils from Mentha longifolia, Tagetes minuta and Salvia macrosiphon against adult of Triblium castaneum

به منظور يافتن جايگزيني مناسب براي سموم شيميايي آفت‌كش متداول، سميت تنفسي اسانس گياهان پونه Mentha longifolia،جعفري معطر يا مكزيكي Tagetes minuta و مرمرشك Salvia macrosiphon روي حشرات كامل شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst, 1797در شرايط آزمايشگاهي مورد مطالعه قرار گرفت. اين تحقيق در قالب آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي و در پنج غلظت و سه تكرار همراه با تيمار شاهد در شرايط دمايي 1±25 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±60 درصد و تاريكي انجام شد. بر اساس نتايج به دست آمده با افزايش غلظت هراسانس و نيز با گذشت زمان، درصد تلفات افزايش يافت. همچنين نتايج بيانگر اثر سميت تنفسي بيشتر اسانس پونه و اثر ضعيف‌تر سميت اسانس مرمرشك روي حشرات مورد مطالعه بود. در پژوهش حاضر مقادير LC50 محاسبه شده اثر سميت تنفسي اسانس گياهان پونه، جعفري معطر و مرمرشك روي حشرات كامل شپشه آرد بعد از 12 ساعت به ترتيب 9/595، 12/434 و 16/649 ميكروليتر بر ليتر هوا و بعد از 24 ساعت به ترتيب 7/422، 9/128 و 13/071 ميكروليتر بر ليتر هوا محاسبه گرديد. ميانگين درصد تلفات ايجاد شده توسط اين اسانس ها در بالاترين غلظت (25ميكروليتر بر ليتر هوا)، براي حشرات كامل شپشه آرد بعد از 12 ساعت به ترتيب 76/6، 73/3 و 63/3 درصد و پس از 24 ساعت در همين غلظت درصد تلفات توسط اسانس‌هاي مذكور به ترتيب 90، 76/6 و 70 درصد ثبت شد. بنابراين به نظر مي‌رسد اين اسانس‌هاي گياهي مي‌توانند به عنوان يك حشره‌كش كم خطر و يا به عنوان مدلي براي سنتز سموم شيميايي آفت‌كش مورد استفاده قرار گيرند

In order to find a suitable alternative to conventional pesticides, fumigant toxicity of essential oils from Mentha longifolia, Tagetes minuta and Salvia macrosiphon were tested against adult of Tribolium castaneum (Herbst, 1797) (Coleoptera: Tenebrionidae) on laboratory condition. The experiment was conducted using a completely randomized design of factorial experiment with five concentrations and three replications at 25±10C, 60±5% R.H in darkness. The results showed that the percentage of mortality was increased with increase in concentration and exposure of time. The results also showed the effect of fumigant toxicity of Mentha longifolia was weaker than Salvia macrosiphon on the studied insects. The LC50 values were evaluated by M. longifoli, T. minuta and S. macrosiphon were 9.595, 12.434 and16.649 μl/l after 12h as well as 7.422, 9.128 and 13.071 μl/l after 24h for T. castaneum, respectively. Mean adult mortalities of Tribolium castaneum, at the highest concentration of essential oils (25μl/l), by M. longifolia, T. minuta and S. macrosiphon as 76.6%, 73.3% and 63.3% after 12h as well as 90%, 76.6%, and 70% after 24h, were recorded, respectively. It was found that plant essential oils could be used as a safe pesticide or model for new synthetic pesticides to control of insect pests