پديد آورندگان :
محمدي، محمدشريف دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده علوم اقتصادي و اجتماعي - گروه علوم تربيتي، همدان، ايران , سهرابي، روح اله دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده علوم اقتصادي و اجتماعي - گروه علوم تربيتي، همدان، ايران , سراجي، فرهاد دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده ادبيات و علوم انساني - گروه علوم تربيتي، همدان، ايران
كليدواژه :
آموزش , آموزش ضمن خدمت , آموزش الكترونيكي ضمن خدمت , موانع اثربخشي , تكنيك دلفي
چكيده فارسي :
پيشينه و اهداف:سازمان‌ها از ديرباز تاكنون براي نائل آمدن به اهداف آموزش ضمن خدمت خود از روش‌هاي آموزشي گوناگوني همانند ارائه حضوري و سخنراني، بحث گروهي، بازديد ميداني يا گردش علمي و مطالعه موردي بهره برده‌اند. ازجمله بديع‌ترين روش‌هاي آموزشي، آموزش مجازي يا آموزش الكترونيكي است. با توجه به اهميت ويژه آموزش ضمن خدمت كاركنان از يك‌سو و پيشرفت‌هاي تكنولوژي از سوي ديگر لزوم بهره‌گيري از اين فنّاوري‌ها در بحث آموزشهاي سازماني بيش‌ازپيش احساس مي‌شود. با وجود مزاياي اين حوزه سازمان‌ها نبايد بدون اطلاعات و تحليل كافي و به‌صِرف همسو شدن با تغييرات و پيشرفت‌ها اقدام به استفاده نسنجيده و غير اثربخش از مواهب فناوري نمايند بلكه به‌جاست كه موانع پيش رو در اين زمينه را مورد ارزيابي و تحليل قرار دهند در اين راستا پژوهش حاضر باهدف مطالعه آموزش مجازي ضمن خدمت كاركنان و شناسايي موانع اثربخشي آن انجام‌گرفته است لذا پژوهش از نوع توصيفي پيمايشي و ازنظر هدف، كاربردي است.
روش‌ها: جامعه آماري پژوهش متشكل از مديران، اساتيد دانشگاهي و متخصصين در حوزه‌هاي مورد مطالعه پژوهش بودند كه در ميان آنها تعداد 29 نفر با استفاده از روش قضاوتي انتخاب شدند. براي پاسخگويي به سؤالات پژوهش ابتدا با استفاده از مطالعه كتابخانه‌اي و روش مصاحبه، به جمع‌آوري اطلاعات پرداخته شد در بخش كيفي داده‌هاي به‌دست‌آمده از مصاحبه با استفاده از تحليل محتوا مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت؛ بدين‌صورت كه تعداد واژه‌ها، الفاظ و اصطلاحات به‌كار رفته در جمله‌ها و ميزان تكرارشان شمارش و بررسي گرديد تا الگوهاي موجود در گفته‌ها كشف و موانع به‌صورت عبارات كوتاه استخراج شود. سپس جهت تأييد و اتفاق‌نظر كارشناسان بر موانع شناسايي‌شده از روش دلفي استفاده گرديد. در طي سه مرحله استفاده از روش دلفي نهايتاً به 25 عامل (مانع) در قالب شش مانع اصلي دستهبندي شد. پس از اينكه در مرحله سوم اتفاق نظر نهايي از طريق معيار ضريب كندال به ميزان 78% محرز گرديد، با استفاده از آزمون فريدمن عوامل رتبهبندي شدند.
يافته‌ها: در مجموع 32 عامل به عنوان موانع آموزش الكترونيكي، شناسايي و رتبهبندي شدند كه بر اساس اين رتبهبندي موانع مرتبط با فراگير در رتبه نخست و عوامل زيرساختي، موانع عمومي، محتواي آموزشي، عوامل مرتبط با مدرس و عوامل سازماني به ترتيب در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفتند. هركدام از اين پنج عامل اصلي خود داراي زيرعامل هاي فرعي ديگري بودند كه به تفكيك هركدام از اين زير عامل‌ها هم با استفاده از آزمون فريدمن رتبهبندي شدند. به عنوان نمونه در بخش موانع مرتبط با فراگيران: مقاومت فراگير در برابر تغيير در رتبه اول، دانش و مهارت محدود فراگيران در حوزه فناوري اطلاعات در رتبه دوم، عدم باور فراگيران به آموزش در فضاي مجازي در رتبه سوم و نهايتاً دسترسي محدود فراگيران به ابزارهاي فناوري اطلاعات در رتبه چهارم قرار گرفت.
نتيجه‌گيري: با توجه به موانع به دست آمده در اين پژوهش و همچنين تعيين ميزان اهميت هر كدام به نظر مي رسد كه در زمينه اقداماتي كه در راستاي اثربخشي آموزشهاي مجازي ضمن خدمت صورت ميگيرد از جمله تخصيص هزينه، نيرو و ... در درجه اول بر روي عوامل فراگيران و سپس بر اساس درجه اهميت بر روي ساير عواملي كه در پژوهش رتبه بندي شده است متمركز شود.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Organizations have used a variety of educational methods to achieve their goals in terms of in-service training of their employees: such as presentations and lectures, group discussions, field visits, or field trips and case studies and so on. Virtual training or e-learning is one of the newest and most innovative training methods that organizations use to train their employees. Due to the special importance of in-service training of employees on one side and the advancements in technology on the other side, the need to use these technologies in the field of organizational training is called for more than ever. But, besides all these factors, organizations should not use unscrupulous and ineffective uses of technology without adequate analysis. but It is also logical to have a deep and accurate understanding of e-learning, in other words evaluate and analyze the barriers ahead. In this regard, the present research aims to study the Virtual In-Service Training of employees and identify barriers to its effectiveness (case study, Kurdistan University of medical sciences). The research is a descriptive survey and in terms of purpose, it's an applied research
Materials and Methods: statistical society consisting of managers, academic professors and specialists in the field of the study. 29 people were selected through deliberate and snowball sampling among the statistical society. In order to answer the research questions, Initially, using library study and interview method, data collection was done which resulted in identifying 32 factors. In the qualitative section, the data obtained from the interview were analyzed using content analysis; In this way, the number of words, and terms used in the sentences and the amount of their repetition were counted and checked so that the patterns in the statements were discovered and the obstacles were extracted in the form of short phrases. The Delphi method was then used to confirm the consensus of experts on identified barriers. During the three stages of the Delphi method finally classified 25 factors (barriers) in the form of six main barriers. After concluding the final consensus with the Kendall coefficient of 78%, the factors were ranked using Friedman test. each of the sub-factors was also ranked.
Findings: all in all, 32 factors were identified and ranked as barriers to e-learning and In-Service Training: factors related to the learner were ranked first, infrastructure factors, general factors, educational content, factors related to the teacher and organizational factors were ranked afterwards. Each of the main barriers had other sub-factors which were also evaluated and ranked with the Friedman test. For example, in the section on barriers related to learners: learner resistance to change was ranked first, limited knowledge and skills of learners on information technology was ranked second, lack of trust in cyberspace learning was ranked third and learners limitations in accessing Information technology instruments was ranked forth
Conclusion: Considering the identified obstacles and also determining the importance of each of them, Measures (such as cost allocation & so on) taken to ensure the effectiveness of in-service virtual training are suggested to focus primarily on learners and then on other factors based on the degree of its importance.
