پديد آورندگان :
برادران، مسعود دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان - دانشكده مهندسي زراعي و عمران روستايي - گروه ترويج و آموزش كشاورزي، ملاثاني، ايران , تقي بيگي، معصومه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان - دانشكده مهندسي زراعي و عمران روستايي - گروه ترويج و آموزش كشاورزي، ملاثاني، ايران , علي بيگي، اميرحسين دانشگاه رازي - دانشكده كشاورزي - گروه ترويج و آموزش كشاورزي، كرمانشاه، ايران
كليدواژه :
فراشناخت , هيات علمي , آموزش عالي , كشاورزي
چكيده فارسي :
پيشينه و اهداف: فراشناخت به عنوان دانش فرد دربارهي چگونگي يادگيري خويش در مراكز آموزش عالي كشاورزي بايستي مورد توجه باشد زيرا آشنايي با مباحث فراشناخت و نقش آن در فرآيند ياددهي يادگيري در مراكز آموزش عالي كشاورزي تلاشي است جهت برداشتن گامي مؤثر توسط آموزشگران تا در سايهي آن بتوانند در اثربخشي نظام آموزش عالي كشاورزي كشور نقش مؤثري را ايفا نمايند. آموزش مبتني بر مباني فراشناخت سبب ايجاد يادگيري مادامالعمر در فراگيران ميشود به طوري كه، آن چنان كه پرورش چنين ويژگي در دانشجويان كشاورزي سبب ايجاد كنجكاوي، مسئوليتپذيري و شكوفايي خلاقيت در آنها ميگردد. فراگيران و دانشجويان كشاورزي ميتوانند با استفاده از روشهاي صحيح يادگيري و مطالعه (فراشناخت) مطالب مرتبط با رشته ي خود را بهتر و راحتتر ياد بگيرند.
روش‌ها: پژوهش كاربردي حاضر از نوع توصيفي-پيمايش بود. جامعه ي آماري تحقيق اعضاي هيأت علمي كشاورزي دانشگاه شهيد چمران (82N=) و اعضاي هيأت علمي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان (85N=) بودند كه به روش تمام شماري اطلاعات از آنها گردآوري شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه اي محقق ساخته بود كه به منظور طراحي آن در مرحله نخست با مشورت تيم پژوهش و مبانينظري، مهمترين مؤلفه هاي آموزش عالي كشاورزي شناسايي گرديد. پس از مشخص شدن مؤلفه ها، براي هر مؤلفه و بر اساس مباني نظري ملاكهايي مشخص شد. شناسايي نشانگرها طي سه مرحله دلفي از طريق مصاحبه با 15 نفر از خبرگان فراشناخت انجام گرفت. روش انتخاب افراد صاحب نظر به صورت گلوله برفي بود. در مرحله ي اول بر اساس مرور مباني نظري و ديدگاه صاحبنظران (در قالب سؤالات باز پاسخ و مصاحبه) براي مؤلفه هاي اصلي مرتبط با فراشناخت نشانگرهايي مشخص گرديد. در مرحلهي دوم دلفي، پرسشنامهي جديدي بر اساس طيف پنج قسمتي ليكرت تنظيم شد پس از گردآوري پرسشنامه هاي مرحله دوم و تجزيه و تحليل پاسخها گويه هايي كه ميانگين آنها 33/3 و بالاتر بود مورد تأييد قرار گرفت. گويه هاي تأييد شده به منظور طراحي پرسشنامه مرحله ي سوم و اعلام موافقت يا عدم موافقت خبرگان مورد استفاده قرار گرفت كه پس از تجزيه و تحليل، نشانگرهايي كه با آنها 66 درصد و بالاتر اعلام موافقت شده بود مورد تأييد نهايي قرار گرفت.
يافته ها: نتايج نشان داد كه نظام آموزش عالي كشاورزي استان خوزستان از لحاظ تمامي مؤلفه هاي فراشناخت به جز برنامه ريزي آموزشي و محيط آموزشي در سطح نامناسبي قرار دارند. بررسي وضعيت موجود آموزش عالي كشاورزي بر اساس نشانگرهاي شناسايي شده نشان داد كه در مؤلفه هاي سرفصل درسي، مديريت آموزش و دوره هاي آموزش ضمن خدمت، برنامه ريزي، ارزشيابي، محيط آموزشي و تدريس بر اساس مقدار آزمون تي تك نمونه اي تفاوت معنيداري بين دو مقدار واقعي و مقدار مفروض وجود دارد. سرفصل درسي داراي دو ملاك مشاركتي و توجيهي است كه مقدار آزمون تي(t) نشان داد كه تفاوت معنيداري بين دو مقدار واقعي و مقدار مفروض وجود دارد. مؤلفه مديريت آموزش و دوره هاي آموزش ضمن خدمت داراي دو ملاك توانمندسازي و توجيهي است كه مقدار آزمون تي(t) تفاوت معني داري بين دو مقدار واقعي و مقدار مفروض نشان مي دهد. مؤلفه ارزشيابي داراي دو ملاك مشاركتي و عملكردي ميباشد كه مقدار آزمون تي(t) نشان داد كه تفاوت معنيداري بين دو مقدار واقعي و مقدار مفروض وجود دارد. مؤلفه محيط آموزش نيز داراي دو ملاك انگيزش و تسهيل- تعامل ميباشد كه مقدار آزمون تي(t) در هر دو ملاك تفاوت معنيداري بين دو مقدار واقعي و مقدار مفروض نشان مي دهد. مؤلفه تدريس داراي سه ملاك پيش از تدريس، ضمن تدريس و پس از تدريس است كه مقدار آزمون تي(t) تفاوت معني داري بين دو مقدار واقعي و مقدار مفروض نشان مي دهد نتايج آزمون اف نشان ميدهد كه بين مرتبه ي علمي پاسخگويان اختلاف معناداري در سطح 005/0 و بين رشته تحصيلي اعضاي هيأت علمي از لحاظ انجام وظايف مرتبط با فراشناخت، اختلاف معناداري در سطح 001/0 وجود دارد.
نتيجه‌گيري: در مؤلفه هاي سرفصلدرسي، مديريت آموزش و دوره هاي آموزش ضمن خدمت، ارزشيابي آموزشي، وظايف آموزشگر يا تدريس، برنامه ريزي آموزشي و محيط يادگيري وضعيت موجود در سطح نامناسبي است. اين بدان معنا است كه شاخصهاي مختلف فراشناخت در اين مؤلفهها به درستي رعايت نميشوند. با توجه به اهميت اين مؤلفه ها در آموزش عالي كشاورزي، به منظور حصول نظام به اهداف كلان و چشم انداز خود، بايستي بازبيني و اصلاح در آن بر اساس شاخص هايي كه داراي اهميت و اولويت هستند مورد توجه قرار گيرد. لازم است سياست گذاران و برنامه ريزان آموزش عالي كشاورزي نشانگرهاي مرتبط با مؤلفه هاي اصلي نظام را كه در اين پژوهش شناسايي شده است را در برنامه ريزي و طراحي برنامه هاي آموزشي مورد توجه قرار دهند. به سياستگذاران و برنامه ريزان پيشنهاد ميگردد كه در جهت تغيير نظام آموزشي به صورتي كه فضاي حاكم بر كلاسها مشاركتي و همراه با همكاري باشد اقدام و محتواي كتابها به نحوي تنظيم گردد كه تفكر انتقادي به عنوان يك راهبرد يادگيري عميق، تسهيل گردد.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Metacognition as an individual's knowledge about how to learn in agricultural higher education centers should be taken into consideration because the familiarity with metacognitive topics and its role in the process of teaching learning in agricultural higher education centers is an attempt on the part of the educators to take an effective step so that they can play an influential role in the effectiveness of the country's agricultural higher education system. The education that is based on metacognition leads to lifelong learning in the learners in a way that cultivating such a trait in agricultural students leads to curiosity, responsibility, and the flourishing of creativity in them. In fact, by using the right methods of learning and studying (metacognition), agricultural learners and students can learn the material that is related to their field of study better and more easily.
Methods: The present applied research was a kind of descriptive survey method. The statistical population of the study were the faculty members of Agriculture at Shahid Chamran University (N = 82) and the faculty members of Khuzestan University of Agricultural Sciences and Natural Resources (N = 85) from which all the information was collected. The research tool was a researcher-made questionnaire that in the first stage of its design, due to consultation with the research team and based on the theoretical foundations, the most important components of higher education and agriculture were identified. After determining these components, the criteria for each componentwere identified based on the theoretical foundations. The markers were identified during three Delphi stages through conducting interviews with 15 metacognitive experts. The method of selecting experts was in the form of snowballs. In the first stage, based on a review of the theoretical foundations and the viewpoints of the experts (in the form of open-ended questions and interviews), the indicators were identified for the main components related to metacognition. In the second stage of Delphi, a new questionnaire was prepared based on the Likert scale of five sections. After collecting the second stage questionnaires and analyzing the answers, the items with an average of 3.33 and above that were confirmed. The approved items were used to design the third stage questionnaire and to indicate the agreement or the disagreement of the experts. Having done the date analysis, those indicators with which 66% and above were finally approved.
Findings: The results showed that the agricultural higher education system of Khuzestan province is in an unsuitable level in terms of all components of metacognition except educational planning and educational environment.
Examination of the current situation of agricultural higher education based on the identified indicators showed that in the components of the curiculum, education management and inservice training courses, planning, evaluation, educational environment and teaching based on the amount of one-sample t-test, there is a significant difference between the real value and the assumed value. The course has two criteria of participation and justification that the value of the t-test showed that there is a significant difference between the two real and assumed values. The component of education management and in-service training courses has two criteria of empowerment and justification and the t- test shows a significant difference between the real and the assumed value. The evaluation component has two criteria of participation and performance that the value of the t-test showed that there is a significant difference between the two real and assumed values. The component of the educational environment also has two criteria of motivation, facilitation- interaction in a way that the value of the t-test in all these three criteria shows a significant difference between the amounts of the two real and assumed values. The teaching component has three criteria, namely before teaching, during teaching, and after teaching. The value of the t-test shows a significant difference between the two real and the assumed values. The results of the F-test show that there is a significant difference between at the level of 0.001 between the academic rank of the respondents at the level of 0.005 and between the field of study of the faculty members in terms of performing the tasks that are related to metacognition.
Conclusion. In the components of the curriculum, education management and inservice training courses, educational evaluation, instructor or teaching duties, educational planning and learning environment, the current situation is not at an appropriate level. This means that the various indicators of metacognition are not properly observed in these components. Given the importance of these components in agricultural higher education in order to achieve its macro goals and vision, the system should be reviewed and revised based on the indicators that are of significance and priority. It is necessary for the policymakers and planners of agricultural higher education to consider the indicators related to the main components of the system which have been identified in this research in planning and designing the educational programs. The Policymakers and planners are advised to change the educational system in a way that the dominant atmosphere in the classrooms would be participatory and cooperative and the content of the books be adjusted in such a way that critical thinking as a strategy of deep learning can be facilitated.
