مروري نظام مند بر عوامل موثر بر ارزيابي عملكرد مديريت HSE مبتني بر مهندسي تاب آوري (مطالعه موردي صنايع خودرو سازي)

مقدمه: ارزيابي عملكرد HSE مبتني بر مدل هاي تحليلي به روز از جمله مهندسي تاب آوري بخصوص در صنايع خودروسازي كه از پيامدهاي هر سه گروه ايمني ، بهداشت و محيط زيست متأثر مي باشد از اهميت بسيار بالايي برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف مروري بر عوامل موثر بر ارزيابي عملكرد مديريت HSE مبتني بر مهندسي تاب آوري بصورت موردي در صنايع خودروسازي انجام شده است. روش كار: براي جمع آوري و طبقه بندي داده ها، مقالات انتشار يافته مورد جستجو و استناد قرار گرفت. در اين مطالعه پايگاه هاي اينترنتيمعتبرشامل:Google Scholar ، Web of SciencesScopus ، PubMed مورد جستجو قرار گرفتند. همچنين پايگاه هاي اينترنتي فارسي شامل magiran ، civilica، SID مورد بررسي قرار گرفتند . در مجموع تعداد 211 مقاله استخراج شد كه پس از غربالگري آنها توسط يك تيم چهار نفره از كارشناسان ارشد HSE به لحاظ محتوايي و موضوعي و حذف مقالات غيرمرتبط ، متن كامل مقالات مرتبط دريافت شده و مورد بررسي جزئي تر قرار گرفتند و درنهايت ۱۸ مقاله انتخاب و مورد مطالعه كامل قرارگرفت. يافته ها: يافته هاي حاصل از ۱۸ مقاله مورد مطالعه نشان داد كه عملكرد HSE در صنايع مختلف مي تواند تحت تأثير عوامل متعدد قرار گيرد كه از جمله مهمترين عوامل مي توان به فرهنگ سازماني، يادگيري و آموزش ، عوامل سياسي/ اقتصادي ، شايستگي و مهارت كاركنان، استراتژي و برنامه هاي كلان سازمان، دارايي و منابع مالي اشاره نمود. در صنعت خودروسازي نيز با توجه به تهديدات برون سازماني و ضعف هاي درون سازماني ممكن است شرايطي بوجود بيايد كه علاوه بر بروز اشكالاتي در فرآيندهاي مختلف، عملكرد مجموعهHSE را نيز تحت تاثير قرار دهد. از جمله عوامل برون سازماني مي توان به تحريم ها، مشكلات اقتصادي و اجتماعي در سطح كلان ، نبود قطعات و تجهيزات توليدي اشاره كرد و در بعد درون سازماني كاهش توليد ، كاهش بودجه تخصيصي به مديريت ها و افزايش حوادث و بيماري ها، بالا رفتن هزينه هاي پزشكي و درماني، افزايش انتظارات كاركنان و غيره از جمله عواملي هستند كه مي توانند عملكرد مديريتهاي HSE را تحت تاثير قرار دهند. نتيجه گيري: براساس مطالعه مدلهاي مختلف ارائه شده در زمينه تاب آوري، مي توان نتيجه گرفت كه عملكرد HSE سازمان ها ، مجزا ازديگر فاكتورهاي مديريتي و تصميم گيريهاي كلان سازمان نمي باشد، بلكه بسياري از عوامل برون سازماني و درون سازماني شاخص هاي HSE را تحت تاثير قرار مي دهد، لذا از اين منظر توجه به مقوله تاب آوري در مديريت HSE ضروري است به دليل اينكه در مراحل مختلف دوره عمر يك سازمان و شرايط متعدد آن اگر مديريت HSE همگام و متناسب با فاكتور هاي تاثير گذار حركت نكند، موضوع HSE در سازمان به يك مقوله انفعالي و كم اهميت جلوه خواهد كرد .