تاثير باكتري Bacillus thuringiensis بر فراسنجه‌هاي زيستي زنبور Trichogramma brassicae

امروزه تلفيق شيوه هاي مختلف كنترل آفت يكي از اصول مديريت آفت مي باشد. آنچه در اين تلفيق ها اهميت مي يابد، اثرات متقابل اين اقدامات و احتمال ناسازگاري بين آنها است. يكي از تلفيق هايي كه امروزه مورد توجه است، كنترل تلفيقي كرم قوزه  پنبه و انواع ديگري از بال پولكداران آفت زراعي با استفاده متوالي از زنبورهاي پارازيتوييد تخم Trichogramma spp. با باكتري(B. t.)  Bacillus thuringiensis عليه لاروهاي همان آفت است. اگرچه اين دو در توالي قرار مي گيرند و مي توان با زمان بندي مناسب اثرات سوء را به حداقل رساند، اما به دليل چند نسلي بودن اغلب آفات هدف از جمله كرم قوزه، احتمال تداخل نسل ها و هم زماني مراحل لارو و تخم منتفي نيست. مضافاً حشرات كامل زنده مانده از تيمار لاروهاي آفت مي توانند توان زيستي پارازيتوييد نسل بعد را تحت تاثير قرار دهند. لذا اثرات احتمالي تيمار لارو آفت با B.t. روي پارازيتوييدهاي نسل بعد نياز به بررسي دارد. در اين بررسي، فراسنجه‌هاي زيستي زنبورهاي T. brassicae حاصل از تخم‌هاي كرم قوزه پنبه كه در نسل قبل در سن سوم با غلظت LC20 باكتري B. t. تيمار شده بودند در قالب جدول زندگي– زادآوري در كنار شاهد تيمار نشده ارزيابي شد. بررسي فراسنجه هاي رشد جمعيت پايدار  T. brassicae نشان داد كه هيچ كدام از فراسنجه هاي زيستي زنبور مذكور تحت تاثير تيمار باكتري واقع نشد و اختلاف معني داري بين شاهد و تيمار باكتري مشاهده نگرديد. ميانگين نرخ توليد مثل خالص (R0) براي دو تيمار، 3.85 ± 41.22، ماده/ ماده/ نسل، نرخ ذاتي افزايش جمعيت (rm)، 0.009 ± 0.3545 بر روز و متوسط زمان يك نسل (T)، 0.19 ± 10.49 روز به دست آمد. بدين ترتيب تيمار باكتري ظرفيت توليدمثل، نشوونما و زنده ماني اين پارازيتوييد را تغيير نداده است.