مطالعۀ تجربي رويۀ قضايي دادگاه‌ها در حوزۀ علائم تجاري با تأكيد بر تحليل مدل‌هاي آماري

An Empirical Study of the Iranian Judicial Precedent on Trademark with an Emphasis on the Statistical Models

باوجود حجم انبوه پرونده‌هاي جاري در دادگستري و از طرفي پيشرفت‌هاي چشمگير فناوري، در زمينۀ مطالعات تجربي و شناخت علمي و مستند از آنچه در دادگاه‌ها رقم مي‌خورد با گسستي مخرب مواجه هستيم كه تبعات آن قابل‌ چشم‌پوشي نيست. اين كمبود در حوزۀ حقوق مالكيت فكري و علائم تجاري نيز پرسش‌هاي مهمي را بي‌پاسخ گذاشته است. براي حل اين مشكل نياز بود روش‌هاي نوآورانه‌اي به‌كار گرفته شود تا با كمّي كردن داده‌هاي كيفي (Quality Quantifying)، بررسي آرا در مقياس كلان ممكن گردد. تلاش شد با طراحي پايگاه داده و به كمك نرم‌افزار و فنون داده‌كاوي (Data Mining)، اركان و اجزاي متنوعي از يك رأي استخراج و پردازش شود و از منظر كلان و به كمك مدل‌هاي آماري، تحليل‌هايي عيني و بديع از رويۀ محاكم در حوزۀ علائم تجاري ارائه گردد. در اين تحقيق از روش تحليلي مبتني بر استفاده از منابع موجود در پژوهشگاه قوۀ قضائيه بهره گرفته شده است. با اينكه حجم كمتر از انتظارِ داده‌ها، محدوديت‌هايي در استفاده از مدل‌هاي آماري ايجاد ‌كرده، اما استخراج طيف وسيعي ازمتغيرها و مؤلفه‌ها از آرا، اين امكان را فراهم آورد تا در قالب آمارهاي توصيفي و استنباطي، بخشي از يافته‌ها و نتايج روشنگرانه اين پژوهش را ارائه كنيم كه طبعاً به درك بهتري از وضعيت رسيدگي دادگاه‌ها مي‌انجامد. شايان ‌ذكر است كه رهيافت و ثمرۀ اصلي اين پژوهش را معرفي و آزمودن روشي ابداعي‌ مي‌دانيم كه براي نخستين بار در كشور امكان تحليل كلان آراي قضايي در اين پژوهش و همچنين در آثار آتي را ميسر نمود. اين پژوهش با سؤال‌هاي محدودي آغاز شد اما در ادامه، زواياي بي‌شمار قابل ‌تحليل و بررسيِ داده‌هاي استخراج‌شده، ما را شگفت‌زده كرد. رويۀ محاكم در خصوص موضوعات و متغيرهاي مختلف يكسان نيست، پس‌ سنجش و تحليلي جامع و چندبعدي نياز بود كه جزئيات و برآيند آن در متن بيان شده است. كليدواژه‌ها

Despite the enormous volume of ongoing cases in the judiciary and the recent year's technological developments, empirical studies and credible understanding of the court's adjudication faces with a destructive rupture whose consequences cannot be ignored. This ambiguity has also left important questions unanswered in intellectual property rights and trademarks field. Innovative methods were required to overcome this problem and methodologically, the quality quantifying of the data employed, to enable large-scale analysis. We attempted to extract and process various components of court decisions by designing a database and using data mining techniques, and applying statistic models to produce an enhanced analysis of court procedures from a macro perspective. In this study, the analytical method was utilized based on the use of data available in the Research Center of the Judiciary. Although the less than expected data frequency caused some restrictions on our statistic models, extracting a broad range of variables and components from the cases allowed us to provide some of the findings and enlightening results in the form of descriptive and inferential statistics. It provides, of course, a more thorough understanding of the court proceedings status. It is worth mentioning that the key purpose was to introduce and study the innovative method, which for the first time in the country made it possible to analyze macro-judicial cases in this research as well as in future works. We started with limited questions, but have surprised by the numerous angles that could be analyzed from extracted data .The procedure of the courts is not the same in relation to various issues and variables, more comprehensive and multidimensional analysis was required which has demonstrated in the text.