بررسي عوامل موثر بر ميزان مشاركت آبخيزنشينان حوزه آبخيز منج-بيدله شهرستان لردگان در فعاليت هاي آبخيزداري

Investigation of effective factors on rural participation in watershed management operations in Monj-Bideleh Basin of Lordegan

استان چهارمحال و بختياري با دارا بودن حدود يك درصد مساحت كل كشور، حدود 10 درصد نزولات جوي كشور را به خود اختصاص داده، سرچشمه دو رودخانه مهم يعني كارون و زاينده رود مي باشد. در سال هاي اخير، براي مهار و حفظ آب هاي سطحي و جلوگيري از خارج شدن آن ها از استان، عمليات مختلف آبخيزداري در سطح استان اجرا شده و يا براي اجراي آن ها برنامه ريزي شده است.اين پژوهش، با هدف تحليل عوامل موثر بر ميزان مشاركت آبخيزنشينان در عمليات آبخيزداري در حوزه آبخيز منج-بيدله شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختياري انجام شده است. ابزار جمع آوري اطلاعات در اين مطالعه، پرسش نامه مي باشد و اطلاعات گردآوري شده با استفاده از آمار توصيفي و آمار استنباطي و به كمك نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه بين متغير سن، شغل اصلي و ميزان تجربه افراد مورد مطالعه در كشاورزي با ميزان مشاركت آن ها در فعاليت هاي آبخيزداري در حوضه، رابطه منفي و غير معني داري وجود دارد. همچنين، بين متغيرهاي ميزان رضايت مندي، انسجام اجتماعي، پايگاه اجتماعي-اقتصادي، عضويت در نهادهاي عمومي روستا و استفاده از منابع اطلاعاتي در حوضه مورد بررسي با ميزان مشاركت پاسخ گويان در فعاليت هاي آبخيزداري رابطه اي مثبت و معني دار در سطح يك درصد وجود دارد. نتايج برآورد رگرسيون چندگانه به روش گام به گام، بيانگر آن است كه متغير ميزان آگاهي از اهداف و خصوصيات طرح هاي آبخيزداري داراي بيشترين نقش در ميزان مشاركت افراد مورد مطالعه در فعاليت هاي آبخيزداري است.

Chaharmahal and Bakhtiari Province with one percent of total area in Iran, covers 10 percent of total precipitation. Also, Karoon and Zayandehrood rivers are originated from this province. In recent years, the different watershed operations have been performed to control and maintain surface water in the province. This research analyzed effective factors on rural participation in watershed management operations in Monj-Bideleh Basin of Lordegan in Chaharmahal and Bakhtiari Province. Required data were compiled with questionnaire and analyzed with descriptive and inferential statistics in SPSS. The results showed that relationship between age, main gob and experience in agriculture with participation is negative and insignificant. In contrast, the relationship between satisfaction, social versatility, socio-economic situation, membership in public institutes and village, and use of informational resources with participation is positive and significant in one percent. The results of multiple regression estimation in stepwise indicate that knowledge of the objectives and characteristics of the watershed management plan has the highest portion in participation in watershed management activities.