بررسي و نقد كتاب فرهنگ مصور باستان‌شناسي دوران پيش‌ازتاريخ

A Critical Review of “An illustrated English-Persian Dictionary of Prehistoric Archaeology” (Vol. 2)

كتاب مورد نقد در اين نوشته، جلد دوم از كتاب دو جلديِ فرهنگ مصور باستان­ شناسي دوران پيش ­از تاريخ (انگليسي ـ فارسي) است. در اين نوشته شيوه ­ي به­ كار رفته عبارت است از نقد شكلي، ساختاري و به­ ويژه محتوايي. در اين نوشته با مثال­ هاي متعدد بحث شده كه صفت «پيش­ازتاريخ» براي كتاب، عنواني بي­ربط است. اشتباه­ هاي آشكار و فاحش در اطلاعاتِ ارائه­ شده، به­ ويژه درباره محوطه­ هاي ايران، به ­فراواني ديده مي شود. يكي از ايرادات جدي كتاب، كهنه­ بودن مطالب آن است. هرآنچه از محوطه­ هاي ايراني مي­ بينيم، آنهايي است كه بيش از چهار دهه پيش پژوهيده شده­ اند. در نظر نگرفتن اولويت در انتخاب مدخل­ ها يكي از ايرادات مهم كتاب است؛ درحالي­كه مدخل­ هاي كم‌ارتباط با باستان­ شناسي ايران و خاور نزديك گاه به­ تفصيل بحث شده­ اند، مدخل­ هاي مرتبط با باستان­ شناسي ايران قوياً ناديده گرفته شده­ اند. ميزان آگاهي­ هاي اشتباه ــ دست­ كم ــ درباره­ ي مدخل­ هاي ايراني آنچنان است كه ميزان سودمندي اين كتاب را براي دانشجويان نه ­تنها به حداقل رسانده، بلكه زيان­بار نيز هست. الگوي كلي كتاب به‌شكلي است كه گويا كليت كتاب با گرته­برداري از يكي از نمونه­ هاي خارجي ترجمه و تدوين شده و آنگاه مدخل­ هاي ايراني، ولي با اطلاعات ناروشن، ناكافي و در بسياري موارد اشتباه، به آن افزوده شده است.در اين نوشته، اطلاعات اشتباه شماري از مدخل ­ها با آگاهي­ هاي درست و به­ روز توضيح داده شده است.

This is a critical assessment of the second volume of the book An Illustrated English-Persian Dictionary of Prehistoric Archaeology, written by Seyed Mansour Seyed Sajadi. The book suffers from several shortcomings which have been discussed in detail, especially the ambiguities and wrong information of the entries. It is obvious that the sources of gathering information about the entries, especially those related to the Iranian archaeology, have been outdated. No mention of the new sites and regions explored in Iran during the last two decades is seen in the book. Even the information of classic sites, like Sarab and Sialk, excavated over thirty years ago, is, in most cases, superficial and incomplete. Almost all dates for the Iranian sites are wrong. There is little attention to the Iranian entries than they deserved. With several examples it has been shown that the word “prehistoric” in the title of the book is nothing but a superficial endeavor to attract the readers. The frequency of wrong, vague and incomplete information in the book is too high to be regarded as a reliable source of information for students.