تبيين مدل نوين«تنوع مكان» جهت ارزيابي پهنة كاربري زمين مختلط

بيان مسأله: اختلاط كاربري زمين، شكلي از توسعة شهري مبتني بر تمركز كاربري‌هاي مختلف، در يك منطقه مشخص است كه رويكرد جديدي در چيدمان و ارتباط مكاني كاربري‌ها محسوب مي‌شود. به‌منظور ارزيابي الگوي توزيع اختلاط كاربري‌هاي شهري، از يكي از شاخص‌هاي مكاني با عنوان شاخص «تنوع» استفاده مي‌شود. اگر قرار باشد يك اختلاط كاربري، از پيچيدگي كافي براي حفظ امنيت شهر، ارتباط عمومي و كاربري متعامل برخوردار باشد، نياز به اجزاي بسيار متنوع دارد. اگرچه شهرها را مي‌توان به‌طور طبيعي خالقان اقتصادي تنوع براي كسب‌و‌كار نو دانست؛ امّا به اين معنا نيست كه شهرها به‌صورت خود‌به‌خودي، تنها با حضور خود، «تنوع» را مي‌آفرينند. شهرها در صورتِ عدم موفقيت در خلقِ «تنوع»، تنها اندكي بهتر از سكونتگاه‌هاي كوچك‌اند. هدف: اگرچه مدل هاي مختلفي براي ارزيابي تنوع وجود دارد؛ امّا استفاده از اين مدل ها به‌صورت مجزا، به دليل پايين بودن شاخص‌هاي مورد ‌استفاده، نمي‌توانند به‌صورت دقيق‌ و با توجه به شرايط موجود در شهرها، مؤلفة «تنوع» را در پهنة كاربري زمين مختلط ارزيابي نمايند؛ بدين منظور در اين پژوهش «مدل تنوع مكان» ارائه شده است. روش: به منظور تحقق اهداف ذكر شدة اين پژوهش، از تركيبي از روش‌هاي علوم طبيعي، روش دلفي، روش آماري ميانگين، نمودار نقاط پراكنده با معيار نقطه شكست، ضريب هماهنگي كندال و آنتروپي شانون استفاده شده است. يافته‌ها: مدل نهايي در قالب 12 شاخص ارائه شد كه در اين ميان شاخص«درجه اختلاط كاربري زمين» بيشترين ميزان اهميت با وزن شاخص (0.310) و كم‌اهميت‌ترين شاخص «تركيب جنسي» با وزن شاخص (0.014) مي‌باشد. نتيجه گيري: در اين پژوهش مدل نوين «تنوع مكان» جهت ارزيابي پهنه كاربري زمين تبيين و همچنين ضريب تأثير و اولويت شاخص هاي آن مشخص شد.