كاركرد افتراقي سؤال در چارچوب سنجش تشخيصي شناختي: مطالعه موردي سؤال‌هاي حساب ديفرانسيل و انتگرال كنكور سراسري 97

هدف: منصفانه بودن سؤال‌هاي آزمون‌هاي سراسري بنا به اذعان بسياري از متخصصان همواره حائز اهميت است. از آنجا كه تعيين سؤال‌هاي داراي كاركرد افتراقي مي‌تواند گامي مهم در جهت منصفانه بودن آزمون‌هاي سرنوشت‌ساز باشد، بنابراين در پژوهش حاضر، كاركرد افتراقي سؤال‌هاي رياضي بخش حساب ديفرانسيل و انتگرال آزمون سراسري ورودي دانشگاه‌هاي كشور در ميان داوطلبان دختر و پسر با استفاده از آزمون والد تحت مدل تشخيصي شناختي دينا موردمطالعه قرار گرفت. روش: اين پژوهش توصيفي از نوع تحليل ثانويه در چارچوب مدل‌يابي تشخيصي شناختي است. نمونه شامل 5000 نفر از داوطلبان كنكور سال 1397 است كه از ميان 144437 نفر شركت‌كننده در گروه آزمايشي رياضي و فيزيك به روش نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شدند. بعد از شناسايي و تعيين مهارت‌هاي زيربنايي هر يك از سؤال‌ها با كمك متخصصين، شاخص‌هاي برازش مدل و پارامترهاي سؤال‌ها بر مبناي مدل غيرجبراني دينا تحليل شد. يافته‌ها نشان‌دهنده برازش مناسب مدل با داده‌ها بود. به‌منظور بررسي كاركرد افتراقي سؤال از آزمون والد استفاده شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه از 23 سؤال آزمون، 5 سؤال داراي كاركرد افتراقي است. همه سؤال‌هاي داراي كاركرد افتراقي از نوع كاركرد افتراقي يكنواخت بوده و به نفع داوطلبان پسر عمل مي‌كنند. همچنين 4 سؤال از اين 5 سؤال داراي اندازه DIF با شدت كم و 1 سؤال داراي اندازه DIF با شدت زياد شناسايي شدند. نتيجه گيري: نتايج پژوهش حاضر مي‌تواند اطلاعات سودمندي براي طراحان سؤال و سازندگان آزمون سراسري از نظر تأثير جنسيت بر عملكرد داوطلبان به‌دست ‌دهد تا با شناسايي، اصلاح و يا حذف اين سؤال‌هاي آزمون از منصفانه بودن و روايي آزمون نسبت به كاربرد آن اطمينان حاصل شود.