رابطه بين كنترل هدفمند، انعطاف‌پذيري شناختي و پردازش هيجاني با عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان

هدف: عملكرد تحصيلي يك عنصر چندبعدي است و به‌گونه‌اي ظريف به جنبه هاي شناختي و هيجاني مربوط است. هدف پژوهش حاضر تعيين رابطه بين كنترل هدفمند، انعطاف‌پذيري شناختي و پردازش هيجاني بر عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر تبريز بوده است. روش: پژوهش توصيفي از نوع همبستگي بود. جامعه آماري پژوهش را كلية دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر تبريز در سال تحصيلي 98-1397 تشكيل مي‌دادند. براي انتخاب نمونه از ميان جامعه آماري، با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي، نمونه‌اي به حجم 353 نفر انتخاب شدند. به‌منظور جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه‌هاي كنترل هدفمند لونيگان و همكاران (2004)، انعطاف‌پذيري شناختي دنيس و وندروال (2010)، پردازش هيجاني باكر و همكاران (2007) و عملكرد تحصيلي درتاج (1383) استفاده شد. تجزيه‌وتحليل داده‌ها با روش آماري ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون چندگانه انجام گرفت. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه عملكرد تحصيلي با كنترل هدفمند و انعطاف پذيري شناختي رابطه مثبت و معنادار و با پردازش هيجاني رابطه منفي و معناداري دارد. همچنين بين مؤلفه‌هاي كنترل هدفمند حواسپرستي و پشتكار/ تكانش‌وري و مؤلفه‌هاي انعطاف پذيري شناختي ادراك گزينه‌هاي مختلف، ادراك كنترل‌پذيري و ادراك توجيه رفتار رابطه مثبت و معنادار و با مؤلفه‌هاي پردازش هيجاني مزاحمت، سركوبي، عدم‌كنترل تكانه، تجزيه و ناموزوني رابطه منفي و معناداري دارد. همچنين متغيرهاي كنترل هدفمند، انعطاف‌پذيري شناختي و پردازش هيجاني قادرند تغييرات عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان را پيش‌بيني كنند. نتيجه‌گيري: بنابراين كنترل هدفمند و انعطاف‌پذيري شناختي به‌عنوان عوامل شناختي و پردازش هيجاني به‌عنوان عامل عاطفي در عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان محسوب مي‌شوند.