شناسايي، اولويت بندي و مدلسازي عوامل مؤثر بر پياده سازي حكمراني فناوري اطلاعات اثربخش با استفاده از روش دلفي فازي، ديمتل فازي و فرآيند تحليل شبكه اي

Identifying, Prioritizing and Modeling the Affecting Factors on the Implementation of Effective Information Technology Governance Using Fuzzy Delphi, DEMATEL and Analytic Network Process

امروزه با توجه به اهميت و گسترش به‌كارگيري فناوري اطلاعات، بسياري از سازمان‌ها شاهد بروز مشكلات و تناقضاتي در رابطه با عدم برآورده شدن نيازهاي كسب‌وكار با توجه به حجم بالاي سرمايه‌گذاري در زمينه فناوري اطلاعات هستند. يكي از دلايل اين تناقض نبودِ همسويي بين راهبرد فناوري اطلاعات و راهبرد كسب‌وكار و در نتيجه، عدم پياده‌سازي حكمراني فناوري اطلاعات اثربخش است. ‌از اين ‌رو، مهم‌ترين هدف پژوهش پيشِ ‌رو ارائه مدلي در راستاي شناسايي و رتبه‌بندي عوامل مؤثر بر حكمراني فناوري اطلاعات است. به اين منظور، از رويكرد تركيبي «ديمتل» و «اي‌اِن‌پي» فازي استفاده شده است. در ايــن پژوهــش، داده‌هاي 20 نفر از خبرگان حوزه فناوري اطلاعات از طريــق پرسشــنامه گــردآوري مي‌شود. بنابراين، روش پژوهش بر مبناي ماهيت و گردآوري داده‌ها توصيفي از نوع پيمايشي و از نظر هدف، توسعه‌اي-كاربردي است. اين پژوهش جهت تحقق اهداف و پاسخ به سؤال‌هاي پژوهش در سه فاز اصلي انجام گرديد. در مرحله اول، با مرور ادبيات و ارزيابي نتايج مطالعات، زمينه براي شناسايي و استخراج جامع عوامل و زيرعوامل مؤثر بر حكمراني فناوري اطلاعات و دسته‌بندي آن‌ها فراهم شد. در ادامه، به‌منظور غربال‌سازي متغيرهاي شناسايي‌شده، تكنيك دلفي فازي مورد استفاده قرار گرفته و با نظرسنجي خبرگان، دسته‌بندي 21 زيرعامل‌ كليدي در بين 7 عامل اصلي تأييد شده است. در مرحله دوم، روابط دروني بين عوامل اصلي با استفاده از روش «ديمتل» فازي محاسبه و جانمايي شبكه ترسيم گرديده است. در نهايت، «ديمتل» و «اي‌اِن‌پي» فازي تركيب شده و به‌منظور وزن‌دهيِ عوامل و رتبه‌بندي آن‌ها از روش «اي‌اِن‌پي» فازي استفاده شده است. از ﻧﺘﺎيﺞ ﻣﻬﻢ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺷﻨﺎﺳﺎيﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻠّﯽ و مدل‌سازي عوامل مؤثر بر پياده‌سازي حكمراني فناوري اطلاعات در سازمان‌هاست. اولويت‌بندي ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺬﮐﻮر ﻧﺸﺎن مي‌دهد ﮐﻪ در ﻣﯿﺎن عوامل اﺻﻠﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ، جايگاه فناوري اطلاعات در ساختار سازماني در وزن‌دﻫﯽ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ شبكه‌اي داراي‌ رتبه اول است. ﺑﺎ روش «ديمتل» ﻧﯿﺰ عامل استراتژي فناوري اطلاعات با بيشترين بردار خروجي به‌عنوان تأثيرگذارترين عامل، و حمايت و مهارت‌هاي مديران ارشد در حوزه فناوري اطلاعات با بيشترين مجموع بردار خروجي و ورودي به‌عنوان پرتعامل‌ترين عامل شناسايي شده است.

Today, due to the importance and expansion of the use of information technology, many organizations are witnessing problems and inconsistencies regarding the non-fulfillment of business needs due to the high volume of investment in information technology. One of the reasons for this discrepancy is the lack of alignment between the IT strategy and the business strategy, and therefore the lack of effective implementation of information technology governance. Therefore, the most important goal of this research is to provide a model for identifying and ranking the factors affecting IT governance. For this purpose, combined approach of fuzzy DEMATEL and fuzzy ANP has been used. In this study, the data of 20 experts in the field of information technology is collected through a questionnaire. Therefore, the research method is descriptive survey based on the nature and data collection and in terms of purpose, it is a practical development. In order to achieve the goals and answer the research questions, this research has been done in three main phases. In the first stage, by reviewing the literature and evaluating the results of studies, a context for the comprehensive identification and extraction of factors and sub-factors affecting IT governance and their classification is provided. Following, for the screening the identified variables, fuzzy Delphi technique has been used and with the opinion of experts, the classification of 21 key sub-factors among the 7 main factors have been confirmed. In the second step, internal relationships between the main factors are calculated using fuzzy DEMATEL method and the location of the network is plotted. Finally combined DEMATEL and fuzzy ANP and fuzzy ANP method has been used to weigh the factors and rank them. One of the most important results of the current research is to identify the causes and prioritize the effective factors in implementing information technology governance in organizations. These priorities indicate that, among other factors, the position of information technology in organizational structure in the weight of networks analysis has the first priority. Also, by DEMATEL method the IT strategy factor with the highest output vector has been identified as the most influential factor and the support and skills of senior IT managers with the highest total output and input vector have been identified as the most interactive factor.