نقد و بررسي كتاب تاريخ و ادبيات قزاق (بررسي و تحليل پيوندهاي تاريخي و ادبي با ايران)

Review of the Book of “Kazakh History and Literature (Survey and Analysis of Historical and Literary Links with Iran)”

قزاق‌ها كه در سال 1465 از جامعه تركان جدا شده بودند تا زمان استيلاي روس‌ها هويت مستقل داشته بعد از استقلال هم جغرافياي گسترده آسياي ميانه را در دست گرفتند. اما مي‌دانيم كه اين جغرافياي گسترده بخشي از جغرافياي فرهنگي ايران است. بنابراين سير تاريخي تفكر و ادبيات در اين ديار لازمه كنكاش محافل علمي ايران است. درنتيجه براي نيل به اين هدف در اين مقاله كتاب «تاريخ و ادبيات قزاق: بررسي و تحليل پيوندهاي تاريخي و ادبي با ايران» تأليف پروفسور اسلام چمني مورد نقد و بررسي قرار داده‌‌ايم. در اين نقد و بررسي به ويژگي‌‌هاي مثبت كتاب ازقبيل ارائه اطلاعات مختصر درباره تاريخ و فرهنگ قزاق، دوره‌‌هاي مختلف ادبيات قزاق بخصوص ادبيات دورۀ خفقان استاليني و نحوه مبارزه روشنفكران قزاق با استبداد استاليني در رأس آن‌‌ها به سير تفكر و فرهنگ قزاقي اشاره خواهيم كرد. به‌‌خصوص به چهره‌‌هاي شاخص و تأثيرگذار قزاق ازقبيل آباي قونانباي‌‌اوغلو، شاه‌‌كريم، مختار آويزوف و غيره اشاره خواهيم كرد. همچنين به برخي ايرادات موجود در كتاب ازقبيل تكرار مطالب و بيان احساساتي برخي مطالب و ضعف صفحه‌‌آرايي و ويرايش كتاب خواهيم پرداخت. اين كتاب در دانستن نحوه و زمان تأثيرگذاري فرهنگ و ادبيات ايران در آن مناطق بسيار حائز اهميت است.

Kazakhstan is one of the fifteen republics received independence after the collapse of Soviet Union. If we have a transient look at Kazakh history we understand that the Cossacks were isolated from Turks society in 1465 and with the independent identity of the Khanate of the Cossacks came to the forefront and until the Russian dominance, they retained their own identity. The Cossacks were spreaded in vast expanses of Central Asia. But we know that this vast geography is part of Iran's cultural geography. Consequently, the historical process of thought and literature in this field is necessary for the investigation of Iranian scientific circles. As a result, in order to achieve this goal, we reviewed the book “Kazakh History and Literature “Survey and Analysis of Historical and Literary Links with Iran” by Prof. Dr. Islam Zhemeni. In this review we will mention to the positive features of the book, such as providing brief information on the history and culture of the Kazakhs, the various periods of Kazakh literature, especially the literature of the Stalin era, and the way in which the Cossack intellectuals struggled with Stalin's despotism at the head of them in the process of Kazakh culture and thinking.