پايش و ارزيابي تغييرات مكاني هدايت الكتريكي خاك با استفاده از سنجش از دور

‌شور شدن خاك‏ها، مسئلۀ مهم محيطي است كه سبب كاهش بهره‏وري خاك مي‏شود. براي مديريت بهينۀ منابع خاكي پايش كمي شوري خاك، تغييرات زماني و تحليل فضايي عوامل تأثيرگذار بر آن ضروري به نظر مي‏رسد. هدف از تحقيق حاضر، استخراج نقشۀ پراكندگي شوري خاك و تحليل فضايي آن پس از بارش‏هاي بيش از نرمال سال آبي 1397ـ 1398 در غرب ايران است. با استفاده از تصاوير ماهواره‏اي لندست و شاخص GDVI و به‏وسيلۀ الگوريتم نوشته‏شده در سامانۀ گوگل اينجين، نقشۀ هدايت الكتريكي خاك استخراج ‏شده و در پنج كلاس شوري طبقه‏بندي شد. نتايج نشان داد به‏طور كلي شوري خاك در محدودۀ مطالعه‌شده كاهش‏ يافته است. اگر عامل بارشي در دورۀ مطالعه‌شده مهم‏ترين عامل در تغييرات پراكندگي شوري بدانيم، مناطق با شوري شديد كه در كلاس ارتفاعات كم قرار دارند، تغييري نكرده است. اين عامل به دليل وجود سازندهاي شور و شيب ملايم اطراف آنها نتوانسته تأثير زيادي بر كلاس شوري شديد بگذارد، اما كلاس با شوري متوسط بيشترين تغييرات را داشته و بارش توانسته است شوري سطح خاك اين كلاس را به پايين‏دست جابه‏جا كند.جهت بيضي سه برابر انحراف استاندارد مكاني شمال غربي به جنوب شرقي به دست آمد كه نشان مي‏دهد بيش از 99 درصد پراكندگي شوري به تبعيت از آرايش مكاني ارتفاعات، بارش و پراكندگي رده‏هاي خاك در اين راستا گسترش دارد. آمارۀ 0.4566شاخص موران و P_Value مقدار 0.00 خودهمبستگي مكاني شوري خاك را در غرب كشور نشان داد.نقشۀ لكه‏هاي داغ نيز نشان داد شوري سطحي خاك به‏صورت خوشه‏اي در راستاي شمال غرب و به جنوب شرق و در ارتفاعات كمتر از 1200 متر قرار دارد.تحليل لكه‏هاي داغ نيز نشان داد شوري خاك به سمت شرق و داخل كشور بيشتر الگوي خوشه‏بندي پيدا كرده است. از نتايج و روش اين تحقيق مي‏توان به‌‏راحتي و با سرعت زياد مناطقي كه در معرض شوري خاك قرار دارند، شناسايي و پايش كرده و در برنامه‏ريزي‏هاي محيطي براي پياده‏سازي اقدامات پيشگيرانه استفاده كرد. همچنين، از نتايج تحقيق حاضر و خروجي‏هاي آن براي شناسايي كانون‏هاي شوري خاك در برنامه‏ريزي‏هاي كشاورزي و تخصيص امكانات استفاده كرد.