بررسي آزمايشگاهي نقش پوشش گياهي در توليد رواناب در كرت‌هاي كوچك تحت چرخه انجماد-ذوب

يكي از فرآيندهاي تأثيرگذار بر توليد رواناب، چرخه انجمادذوب است كه بررسي آن با توجه به شرايط توپوگرافي و اقليمي خاص كشور براي مهار اثرات منفي آن اجتناب ناپذير مي‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثيرپذيري رواناب توليدي از اثر پوشش گياهي در كرت هاي آزمايشي كوچك و تحت يك چرخه انجمادذوب و در شرايط شبيه سازي باران انجام پذيرفت. براي شبيه سازي شرايط منطقه بدرانلو واقع در 10 كيلومتري غرب شهرستان بجنورد، با شيب عمومي 20 درصد، چرخه اي شامل سه روز انجماد و دو روز ذوب و يك واقعه باران با شدت 72 ميلي متر بر ساعت و دوام 30 دقيقه در سه تيمار پوشش گياهي منطقه مادري خاك صورت پذيرفت. آزمايش هاي مربوطه در سه تكرار و در مقايسه با كرت هاي آزمايشي شاهد پس از روياندن دو گونه گندمي و يك گونه علفي در اتاقك هاي رشد تا تكميل نسبي مراحل فنولوژيك و در معرض قرار دادن آن ها در شرايط انجمادذوب انجام گرفت. نتايج پژوهش نشان داد كه تيمار گونه هاي Medicago sativa، Agropyron trichophorum و Lolium prenne به‌ترتيب 2.9، 2.7 و 67.6 درصد حجم رواناب را نسبت به تيمار شاهد كاهش (0.05 P) دادند. طبق مشاهدات ، قسمت عمده ريشه در دو گونه گندمي A. trichophorum و L. prenne برخلاف گونه پهن‌برگ M. Sativa به صورت سطحي بوده و احتمالاً سبب چسبندگي بيش‌تر ذرات خاك دانه و اصلاح ساختمان خاك سطحي شده و در نتيجه ميزان توليد حجم رواناب كاهش داشته است. هم چنين نتايج به دست آمده بر نقش حفظ و يا احياء پوشش گياهي بومي منطقه مادري خاك در مديريت رواناب تأكيد دارد.