بررسي الگوهاي مدل كسب و كار داده محور

Studying on Data-Driven Business Model Patterns

هدف از اين پژوهش، بررسيِ جامعِ انواع الگوهاي مدل كسب­ و كار داده­ محور به‌منظور كمك به فعالان حوزه ­هاي كارآفريني و نوآوري، به ‌ويژه كسب ­و كارهاي ديجيتالي است. اين مقاله يك مطالعه استدلالي-انتقادي است كه از روش مروريِ روايي با رويكرد سندي استفاده مي­ كند. به‌ منظور گرد‌آوري و استخراج اطلاعات، يك جستجوي جامع در اسناد موجود در پايگاه­هاي اطلاعاتي ايراني­، بين ­المللي و بعضي از شركت‌هاي مشهور مشاوره مديريت جهان انجام شد. جامعه آماري اين پژوهش، كليه متون و اسناد مرتبط با كليدواژه مدل كسب­ و­ كار داده محور در بازه زماني 2000 تا 2018 ميلادي بود. پس از مطالعه اسناد، ابتدا در بخش ادبيات پژوهش 26 الگوي مدل كسب ‌و كار داده‌محور فهرست گرديد و پس از بررسي شباهت ها، 20 الگو احصا شد. در دومين بازنگري اين موارد، 13 الگو متمايز از هم شناسايي شدند و در سومين دور بررسي­، ضرورت نياز اين 13 الگو به 5 ابزار مكمل، تشخيص داده شد و سپس به اين موارد اشاره گرديد. الگوهاي مدل كسب ‌و ‌كار داده ‌محور مي‌توانند به نوآوران و كارآفرينان كمك كنند تا متناسب با گروه‌هاي مشتريان خود از اين الگوها بهره‌برداري نمايند و يا حتي از كسب‌ و كارهاي موفق جهان كه از اين الگوها استفاده مي‌كنند، ايده بگيرند. در اين پژوهش براي اولين بار تمام انواع مدل‌هاي كسب‌و‌كار داده‌محور از منظرهاي مختلف گردآوري شدند. اگر شركت‌ها بخواهند عملا از اين الگوها استفاده كنند مي‌بايست به مجموعه‌اي از ابزارهاي مكمل نيز مجهز شوند. عمده ابزارهاي مكمل، در خصوص اخلاق داده، شناسايي ذينفعان داده‌اي و تنظيم داده با كسب‌وكار، نقش‌آفريني مي‌كنند.

The aim of this research is to comprehensively investigate various types of Data-Driven Business Patterns in order to help entrepreneurship and innovation actors, especially digital businesses efforts. This paper is a critical-argumentative study using a narrative review with a documentary approach. In order to collect and extract information, a comprehensive search was carried out on documents in the Iranian international scientific journals databases and some of the most famous management consulting groups in the world. The statistical population of this study was all documents related to the keyword Data- Driven Business Model in the period 2000 to 2018. After studying documents, in the literature section, 26 patterns of Data- Driven Business Model were indexed. After analyzing similarities, 20 patterns were counted. In the second review of these cases, 13 different patterns were identified, and in the third review period, the necessity of the need for these 13 patterns was identified by 5 complementary tools. Data-driven business model patterns can help innovators and entrepreneurs utilize the patterns in proportion to their customer groups or even think of the world’s most successful businesses using these patterns. In this study, for the first time, all types of data-driven business models were collected from different perspectives. If companies want to actually use these patterns, they should also be equipped with a set of complementary tools. Major complementary tools play a role in data ethics, identification of data stakeholders, and business-data alignment.