دين و الهيات جهاني در منظومه فكري اسلام

الهيات جهاني از كلان‌مسائل فلسفه دين به دنبال اصول و ارزش‌هاي مشترك الهياتي است تا بر اساس آن در راستاي تحقق گفت‏وگوي ميان پيروان اديان به نيازهاي مشترك الهياتي آنان پاسخ بگويد. طرح اين مسئله در جهان غرب، نظريه‌هاي مختلفي را به همراه داشته است كه از جمله آن مي‌توان نظريه «كثرت‌گرايي ديني»، نظريه «وحدت متعالي اديان»، نظريه «شمول‌گرايي افراطي» و.... نام برد؛ اما بر اساس آموزه‌هاي اسلام مي‌توان تبييني از دين جهان‌شمول و به تبع آن الهيات جهاني ارائه داد كه ضمن پذيرش جهان‌شمولي، عقلانيت آن، آسيب‌هاي نسبيت‌گرايي و كثرت‌گرايي ديني را به دنبال نداشته باشد؛ بنابراين الهيات جهاني در منظومه فكري اسلام، داراي منطق خاصي است كه ضمن ابتنا بر مباني و زيرساخت‌هاي نظري، داراي معيارها و ملاك‌هاي خاصي است كه تضمين‌كننده وجه الهياتي و جهان‌شمولي آن خواهد بود. معيارهاي الهيات جهاني عبارت‎اند از الهي‌بودن، جهان‌شمولي، جامعيت و جاودانگي و مباني الهيات جهاني نيز در محورهاي هستي‌شناختي، معرفت‌شناختي، انسان‌شناختي، دين‌شناختي و... قابل طبقه‌بندي هستند. با توجه به معيارهاي يادشده و مباني و زيرساخت‌هاي آن مي‌توان درباره سازوكار و مكانيسم تعامل و گفت‏وگو با پيروان ديگر اديان نيز داوري نمود؛ ازاين‏رو مقاله حاضر مي‌كوشد با روش عقلي و نقلي، ضمن طرح معيارها و مباني الهيات جهاني به راهكارهاي عملي تعامل با پيروان ديگر اديان، به مثابه برايند اين الهيات بپردازد.