عنوان مقاله :
روششناسي توليد فلسفههاي مضاف
پديد آورندگان :
واسطي ، عبدالحميد پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي - گروه منطق فهم دين
كليدواژه :
فلسفههاي مضاف , روششناسي , نظريههاي راهنما , علوم انساني اسلامي
چكيده فارسي :
مسئله اصلي در اين مقاله كشف يك روش قياسي براي توليد فلسفههاي مضاف است. مؤلف تعريف فلسفههاي مضاف را چنين بيان كرده است: «فلسفه مضاف مجموعه تحليلهاي عقلانيِ وجودشناسانه در مورد چيستي، چرايي و چگونگي يك پديده است» (اعم از علوم و امور). روش لازم براي توليد فلسفههاي مضاف مبتني بر سه ابزار تحليلي در وجودشناسي (علل اربع، مقولات عشر، مقومات سته حركت) است كه چگونگي استفاده از آنها براي توليد يك دستگاه معرفتي نسبت به يك علم يا يك موضوع (اعم از حقيقي و اعتباريِ غيرمحض) بهتفصيل در مقاله ارائه گرديده است. همچنين چهار حلقه از «حلقههاي ارتباطي ميان فلسفه مطلق با فلسفه مضاف» در علوم انساني كه عبارتاند از حلقه تعيين الگو و روش، حلقه تعيين ملاك حق و صدق، حلقه تعيين مدل نيازها، حلقه تعيين ملاك عدالت، بررسي شده است كه در مقام نظريات راهنما براي توليد مسائل علوم انساني تلقي ميشوند. فلسفههاي مضاف براي كشف قواعد كلي حركت و تغيير در فرد و جامعه هستند و علم فلسفه متكفل تبيين معادلات كلانِ اين حركت و تغيير است؛ لذا با ابتنا بر ابزارهاي فلسفي ميتوان فلسفههاي مضاف توليد كرد و رابطه ميان علم فلسفه و فلسفههاي مضاف صرفاً يك تشابه اسمي نيست.