بازنمايي صفات و روابط ميان موجوديت‌هاي آثار خلاقانه فرانماي توليد داده‌هاي ساختارمند مبتني بر الگوي مرجع كتابخانه‌اي (ال‌آر‌ام)

Representing Properties and Relationships between Entities of Creative Works in Schema.org Based on Library Reference Model (LRM)

پژوهش حاضر با هدف بهبود كاركردپذيري صفات و روابط ميان موجوديت‌هاي آثار خلاقانه «فرانماي توليد داده‌هاي ساختارمند» با بازنمايي آن‌ها در الگوي مرجع كتابخانه‌اي (ال‌آر‌ام) بر اساس روش تحليل محتوا انجام شد. جامعه پژوهش را صفات (ويژگي‌ها و روابط) موجوديت كتاب از مجموعه موجوديت‌هاي آثار خلاقانه فرانماي توليد داده‌هاي ساختارمند تشكيل مي‌دادند. براي گردآوري داده‌ها، از ابزار سياهه وارسي مبتني بر موجوديت‌ها، ويژگي‌ها و روابط الگوي مرجع كتابخانه‌اي (ال‌آر‌ام) براي بررسي ميزان همخواني با صفات موجوديت كتاب در فرانماي توليد داده‌هاي ساختارمند، و روش مشاهده طراحي شده استفاده شد. براي اين منظور هر يك از صفات موجوديت كتاب در فرانماي توليد داده‌هاي ساختارمند با ويژگي‌ها و روابط موجوديت‌هاي مرتبط در «ال‌آر‌ام» مقايسه، و ويژگي‌ها و روابط همخوان شناسايي و استخراج شدند. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه براي صفت‌هاي‌ «نويسنده»، «قالب فايل»، «بستر نحوي رمزگذاري» و «رسانه مرتبط» در صفت‌هاي فرانماي توليد داده‌هاي ساختارمند در موجوديت «آثار خلاقانه» و صفت‌هاي «درخواست‌كننده» و «جنسيت» در موجوديت «شخص» در اين فرانما هيچ رابطه يا ويژگي‌اي در الگوي «ال‌آرام» مطابقت نداشت. به اين دليل كه «ال‌آرام» يك الگوي مفهومي و سطح بالاست و به موجوديت‌هاي بافت كتابشناختي و ويژگي‌ها و روابط آن‌ها در بالاترين سطح و بدون توجه به چهار گروه استانداردهاي حوزه سازماندهي دانش يعني استانداردهاي محتوايي، فرادادهاي، قالب‌بندي و تبادل داده‌ها به عنوان بستر بازنمون آن‌ها مي‌پردازد، بنابراين اين گونه صفات بايد در استانداردهاي فراداده‌اي و محتوايي لحاظ شوند. در «ال‌آر‌اِم»، نقش‌هاي پديدآورندگان، معادل ندارند و دليل آن مستقل بودن الگو از اين چهار گروه استاندارد است و امكان افزودن نقش‌ها بر اساس خط‌مشي‌ سازماندهي هر مركز اطلاعاتي و كتابخانه وجود دارد. در ساير موجوديت‌هاي «كتاب»، «شيء» و «سازمان» تمامي صفت‌ها با ويژگي‌ها يا روابط در «ال‌آر‌ام» همخواني داشتند، و الگوي «ال‌آرام» با وجود نگرش جامع و كلي همه را پوشش مي‌داد. «ال‌آرام» نسبت به روابط بين موجوديت‌ها ديد كاملي داشته، روابط بين موجوديت‌ها در آن گوياسازي شده‌، و متناسب با بافت كتابشناختي شناسايي و كشف شده‌اند. در حاليكه در فرانماي توليد داده‌هاي ساختارمند بسياري از روابط بين موجوديت‌هاي داده‌‌اي متناسب با بافت هدف تعيين نشده است. اين فرانما بايد صفاتي را براي توصيف موجوديت‌ها درنظر بگيرد كه روابط را متناسب با هر بافت پوشش دهد. با رعايت توصيه‌هاي الگوهاي مفهومي بافت ميراث فرهنگي در تعيين و توسعه ويژگي‌ها بخصوص روابط ميان موجوديت‌هاي داده‌اي از سوي طراحان فرانماي توليد داده‌هاي ساختارمند، كاستي‌هاي كاركردپذيري اين فرانما در محيط‌هاي داده‌اي رفع مي‌شود و نيز كاربردپذيري آن بهبود مي‌يابد.

This paper aims to improve the functionality of attribute properties and relationship properties between the entities of CreativeWorks of Schema.org by representing them in Library Reference Model (LRM) based on the content analysis method. The research community consisted of properties (attributes and relationships) of the book’s entity from the subset of CreativeWorks of Schema.org. A checklist based on entities, attributes and relationships in LRM was used for checking correspondence with the properties of book’s entity in Schema. org by structured observation method. To this end, each property of book in Schema.org was compared with the attributes and relationships in LRM and the most appropriate of them identified and extracted. The findings show that the properties ‘author’, ‘fileformat’, ‘encoding’, ‘associated media’, from CreativeWorks and ‘seeks’ and ‘gender’ from Person in Schema. org did not match to any attributes and relationships. LRM is a conceptual and high level model and deals with the bibliographic context entities, their properties and relationships at the highest level regardless of the four groups of standards in the field of knowledge organization (content standards, metadata standards, data exchanging standards, and formatting standards). So, these attributes should be considered in content and metadata standards. In LRM there are not any equivalents for roles of creators because it is independent from the four standards mentioned and there is the possibility of adding roles based on the policy of libraries or information centers. In other entities which was checked in this research: book, organization and thing, all properties fitted with attributes or relationships in LRM due to its comprehensive and general attitude of all. LRM has a complete view of the relationships between entities, these relationships are being narrated, and are identified in accordance with the bibliographic context, while in Schema.org many relationships between entities are not appropriate for the target context. The Shema.org should include properties that can cover relationships appropriate to any context. Considering the recommendations of the conceptual models of the cultural heritage context in determining and developing the properties, especially the relationships between entities by Schema. org, its deficiencies in the functionality in the data environment will be resolved and its applicability will be improved.