پديد آورندگان :
روزدار، الهام دانشگاه شهيد چمران اهواز - دانشكده كشاورزي - گروه گياهپزشكي , حبيب پور، بهزاد دانشگاه شهيد چمران اهواز - دانشكده كشاورزي - گروه گياهپزشكي , مصدق، محمدسعيد دانشگاه شهيد چمران اهواز - دانشكده كشاورزي - گروه گياهپزشكي , محمودي سورستاني، محمد دانشگاه شهيد چمران اهواز - دانشكده كشاورزي - گروه علوم باغباني
كليدواژه :
شپشك آردآلود پنبه , اسانس‌هاي گياهي , حشره‌كش‌هاي گياهي , سميت تماسي , آناليز جي‌سي- مس
چكيده فارسي :
در دهه هاي اخير، يكي از مهمترين روش هاي جايگزيني آفت كش هاي مصنوعي، استفاده از فرمولاسيون هاي جديد بر پايه اسانس هاي گياهي است، كه مي تواند كيفيت و ميزان تاثير آن ها را افزايش دهد. به دليل محدوديت هاي كاربرد اسانس ها به شكل خالص، تهيه فرمولاسيون تجاري آن ها ضروري است. در اين تحقيق، ابتدا سميت تماسي 15 اسانس مختلف گياهي روي پوره هاي سن اول شپشك آردآلود پنبه Phenacoccus solenopsis (Tinsley) (Hemiptera: Pseudococcidae) در دماي 1±25 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±65 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي بررسي شد. اسانس هاي نعناع فلفلي Mentha piperita (L.) (Lamiaceae) ، پونهMentha longifolia (L.) (Lamiacea) و لعل كوهستان Oliveria decumbens (Vent.) (Umbelliferae) ، داراي بيشترين سميت تماسي بودند و براي آزمايش هاي بعدي در نظر گرفته شدند. بر اساس آناليز GC و GC/MS، تركيبات مهم اسانس پونه شامل پولگون 51/49، منتون 22/75 و 1و8 سينيول 11/69 درصد؛ اسانس نعناع فلفلي شامل منتون 36/51 ، منتن 28/51 ، منتول 8/12 و1و8 سينيول 7/66 درصد و لعل كوهستان شامل تيمول 43/99، گاما ترپينن 13/96 و پي_سيمن 12/62درصد بودند. پس از تهيه فرمولاسيون، سميت تماسي اسانس ها قبل و بعد از فرموله شدن، روي پوره هاي سن اول شپشك آردآلود پنبه در شرايط آزمايشگاهي مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس نتايج آزمايش هاي تعيين غلظت كشنده، مقادير LC50 سميت تماسي براي اسانس پونه، نعناع فلفلي و لعل كوهستان فرموله نشده و فرمولاسيون اسانس پونه، نعناع فلفلي و لعل كوهستان روي پوره هاي سن اول شپشك آردآلود پنبهP. solenopsis پس از 48 ساعت، به ترتيب 113/49، 129/74، 149/93 و 48/22، 55/55 و 61/68 پي پي ام محاسبه شد. بنابراين، سميت تماسي فرمولاسيون اسانس پونه، نعناع فلفلي و لعل كوهستان نسبت به اسانس خالص پونه، نعناع فلفلي و لعل كوهستان به ترتيب 2/34، 2/36 و 2/43 برابر بيشتر بود. بر اساس آزمايش هاي فيزيكوشيميايي، فرمولاسيون هاي تهيه شده پايداري خوبي از خود در شرايط آزمايشگاهي نشان دادند. بنابراين اسانس هاي فرموله شده اين سه گياه مي تواند به عنوان حشره كش هاي جديد دوست دار محيط زيست براي كنترل آفات مورد توجه قرار گيرند.
چكيده لاتين :
In recent decades, one of the most important methods of replacing synthetic pesticides is the use of new formulations based on plant essential oils (EOs) that can increase the quality and effectiveness of them. Due to application restrictions of EOs in their pure form, preparation of commercial formulations of these compounds is essential. In this research, At first, the contact toxicity of fifteen different plant EOs was evaluated on reared Phenacoccus solenopsis 1st instar nymphs at 25±1°C and 65±5% RH, with a 16:8-h L:D photoperiod. Three EOs of Mentha longifolia (L.), Mentha piperita (L.), and Oliveria decumbens (Vent.), had the highest contact toxicity and were selected for the rest of the experiments. According to GC and GC/MS analysis, pulegone (51.49%), menthone (22.75%), and 1,8-cineole (11.69%) were the principal components of M. longifolia, menthone (36.51%), menthene (28.51%), menthol (8.12%), and 1, 8-cineole (7.66%) were the principal components of M. piperita and the main components of O. decumbens EO were thymol (43.99%), γ-terpinene (13.96%), and p-cymene (12.62%). After making formulation, contact toxicity of the EOs before and after formulation, was evaluated on P. solenopsis 1st instar nymphs under laboratory conditions. Based on lethal concentration trials, LC50 values of pure and formulated EOs of M. longifolia, M. piperita, and O. decumbens on 1st instar nymphs after 48 hours were 113.49, 129.74, 149.93, and 48.22, 55.55, 61.68 ppm, respectively. Therefore, the contact toxicity of formulated EOs of M. longifolia, M. piperita, and O. decumbens were 2.34, 2.36, and 2.43-fold higher than the pure EOs.
