تبيين الگو و تحليل نحوۀ توزيع خدمات شهري در شهرهاي نفت‌خيز (مطالعۀ موردي: آبادان)

توزيع نامناسب و نابرابر خدمات در شهرها به‌علت جاماندن توسعه شهر از رشد شهر در حال حاضر يكي از چالش‏هاي مديريت شهري در پاسخ‌گويي به شهروندان است. در اين ميان شهرهاي صنعتي داراي ويژگي‏هاي خاصي از جمله تمركز فعاليت‏هاي صنعتي، مسائل زيست‏محيطي، و از همه مهم‌تر دوگانگي فضايي‌اند. به همين دليل، توجه به پايداري توسعه شهرهاي نفتي به‌ويژه از لحاظ كالبدي و خدماتي ضروري است. تحقيق حاضر (در سال 1396) با روش توصيفي تحليلي و با هدف تبيين الگوي توزيع خدمات شهري در محلات شهر آبادان و بررسي نقش صنعت نفت در اين زمينه انجام شده‏است. بنابراين، اين پژوهش با گردآوري اطلاعات اسنادي و ميداني (توزيع پرسش‌نامه) و به‌كارگيري شاخص‏هاي خدماتي و اجتماعي اقتصادي و بهره‏گيري از مدل‏هاي تخمين تراكم كرنل، اندازه‏گيري توزيع جغرافيايي، ميانگين فاصله نزديك‌‌ترين همسايه، موران، OLS، و همچنين آزمون‏هاي T.Test دونمونه‏اي و ضريب همبستگي پيرسون با استفاده از نرم‌افزازهاي Arc GIS و SPSS انجام شده‏است. نتايج پژوهش حاكي از وجود رابطه مثبت، قوي، و معني‏دار بين توسعه اقتصادي و اجتماعي با توسعه خدمات شهري در شهر آبادان است؛ به‌طوري‌كه وجود محلات برنامه‏ريزي‌شده وابسته صنعت نفت، كه هم به لحاظ اقتصادي و اجتماعي مترقي‏ترند هم به لحاظ كالبدي و خدماتي برنامه‏ريزي‌شده‏ترند و نيز وجود محلات حاشيه‏اي به‌ويژه در نواحي شرقي شهر آبادان كه هم به لحاظ اجتماعي و اقتصادي ضعيف و آسيب‏پذير‏ند هم به لحاظ توسعه كالبدي كمتر مورد توجه مديريت شهري بوده‏اند به جدايي‏گزيني و دوگانگي فضايي در شهر آبادان منجر شده است.