اثر نانوذرات لسيتين سويا در رقيق‌كننده بر ماندگاري اسپرم قوچ در شرايط سرد

از آنجاكه نگهداري اسپرم قوچ در شرايط سرد از راندمان كافي برخوردار نيست، لذا هدف از اين پژوهش، بررسي اثر نانو‌ذرات لسيتين سويا در رقيق‌كننده اسپرم قوچ در شرايط سرد بود. بر اين اساس، از سه رأس قوچ بالغ لري بختياري با استفاده از واژن مصنوعي، دوبار در هر هفته اسپرم‌گيري شد. بعد از ارزيابي اوليه، نمونه‌هاي مني با هم مخلوط شده و به هفت قسمت مساوي تقسيم شدند و با تيمارهاي مختلف، رقيق شدند. تيمارها شامل رقيق‌كننده حاوي سطوح مختلف نانوذرات لسيتين سويا (نيم، يك، يك‌و‌نيم، دو، دو‌و‌نيم و سه درصد (وزن/حجم) و زرده تخم‌مرغ بودند. سپس نمونه‌ها در يخچال نگهداري شدند و در زمان‌هاي سه، شش، 24، 48 و 72 ساعت، از لحاظ درصد جنبايي كل و پيش‌رونده، زنده‌ماني اسپرم، فعال بودن غشاي اسپرم، ريخت‌شناسي و نرخ قطعه قطعه شدن DNA ارزيابي شدند. نتايج نشان داد كه رقيق‌كننده حاوي 1.5% نانو‌ذرات لسيتين، پس از 72 ساعت نگهداري در دماي سرد، داراي بيشترين درصد اسپرم با جنبايي كل و پيش‌رونده بود. درصد زنده‌ماني اسپرم در رقيق‌كننده حاوي سه درصد لسيتين سويا نسبت به ساير تيمارها، كمترين مقدار را داشت (0.05 P). رقيق‌كننده‌ها از لحاظ درصد اسپرم با غشاي فعال و ريخت‌شناسي تفاوت معني‌داري با هم نداشتند. نرخ قطعه قطعه شدن DNA در تيمارهاي نيم و سه درصد نانو‌ذرات لسيتين نسبت به ساير تيمارها، به طور معني‌داري بيشتر بود. در كل، رقيق‌كننده داراي 1.5% نانو‌ذرات لسيتين سويا در قوچ لري بختياري، مي‌تواند جايگزين مناسبي براي زرده تخم‌مرغ در حفظ كيفيت اسپرم در شرايط سرد باشد.