برهمكنش عناصر فسفر، روي و منگنز بر عملكرد كمي و كيفي سويا در منطقه ساري

Interaction of P, Zn and Mn elements on quantitative and qualitative yield of soybean in Sari region

هدف از اين تحقيق بررسي برهمكنش عناصر فسفر، روي و منگنز بر صفات رشدي و عملكرد سويا بود. آزمايش به صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات زراعي دشتناز ساري طي سالهاي 1390 و 1391 اجرا شد. كود فسفره در سه سطح (عدم مصرف و مصرف 100 و 200 كيلوگرم در هكتار) به عنوان عامل اصلي و مصرف سولفات روي و سولفات منگنز در دو سطح عدم مصرف (شاهد) و مصرف 50 كيلوگرم در هكتار به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه با مصرف روي عملكرد روغن 45/17 درصد افزايش يافت. بيشترين تعداد غلاف در ساقه اصلي براي تيمار كاربرد 200 كيلوگرم فسفر در هكتار و 50 كيلوگرم روي در هكتار حاصل شد. حداكثر تعداد غلاف در ساقه اصلي و تعداد غلاف در بوته در هر دو سال براي اثر متقابل عدم مصرف روي در مصرف منگنز و مصرف توام روي و منگنز به دست آمد. حداكثر عملكرد دانه (36/146 گرم در متر مربع) و شاخص برداشت (29/58 درصد) براي تيمار مصرف 200 كيلوگرم فسفر در هكتار بههمراه مصرف روي حاصل شد. بالاترين ميزان شاخص برداشت در شرايط مصرف 200 كيلوگرم فسفر در هكتار به همراه منگنز (33/50 درصد) بهدست آمد. بررسي اثر متقابل سه گانه مشخص نمود كه تيمارها بيشترين عملكرد دانه تحت اثر متقابل مصرف 100 و 200 كيلوگرم فسفر در هكتار به همراه مصرف روي و منگنز توليد شد. بنابراين، مصرف توأم عناصر منجر به بهبود صفات رشدي و افزايش عملكرد و اجزاي عملكرد گرديد.

The aim of this research was investigation of the interaction effects of P, Zn and Mn elements on growth traits and yield of soybean. The experiment was carried out as split factorial in randomized complete blocks design with three replications at Dasht-Naz research station, Sari in 2011-2012. Phosphorus fertilizer in three levels (0, 100 and 200 kg.ha-1) as main plots and Zn and Mn fertilizer in two levels (0 and 50 kg.ha-1) as sub plots were considered. The result showed that after Zn application, oil yield was increasing 17.45 %. The maximum number of pod per main stem had obtained at interaction of P200Zn50. The most number of pods per main stem and number of pod per plant in two years was observed at the treatments Zn0Mn50 and Zn50Mn50. The maximum seed yield (146.36 g.m-2) and harvest index (58.29 %) were conducted at interaction of P200Zn50. The highest harvest index (50.33%) was achieved at interaction P200Mn50. The triple interaction effect demonstrates that the most seed yield was produced in P100Zn50Mn50 and P200Zn50Mn50. Therefore, the combined use of elements cause to improved growth traits and increased yield and yield components.