بررسي نياز گرمايي و پارامترهاي رشد سه رقم تمشك سياه (Rubus sp.) در شرايط اقليمي ساري

Evaluation of Heat Requirement and Growth Parameters of Three Cultivars of Blackberry (Rubus sp.) under climatic conditions of Sari, Iran

هر گياه با توجه به شرايط اقليمي محل رويش خود نيازمند دريافت مقدار معيني گرما براي تكميل فصل رشد است. در اين پژوهش به بررسي واحدهاي گرمايي مراحل مختلف فنولوژي سه رقم تمشك سياه خاردار پرداخته شده است. ارقام مورد بررسي پس از رفع نياز سرمايي به گلخانه منتقل شدند. رقم سيلوان (زودرس)، ماريون (ميان‌رس) و توپاي (ديررس) به ترتيب برابر 91، 109 و 118 روز از كاشت تا برداشت را در گلخانه سپري نمودند. نتايج نشان داد كه نياز گرمايي ارقام مختلف تمشك جهت تكميل مراحل فنولوژي با يكديگر تفاوت دارند. تمشك سياه زودرس نياز گرمايي (43000 درجه ساعت) كمتري داشته و نسبت به والد خود رقم ميان‌رس با نياز گرمايي (51000 درجه ساعت) ميوه درشت‌تري توليد مي‌نمايد. رقم زودرس در شرايط اقليمي ساري، با استفاده از ظرفيت ژنتيكي خود توانست محصول خود را در بازه زماني 91 روزه به بار برساند، درحالي‌كه استفاده از ظرفيت گلخانه منجر شد كه ميوه اين رقم دوماه زودتر از شرايط رايج در اقليم محل كاشت به بار نشسته و منجر به توليد محصول خارج از فصل شود. در رقم توپاي كه در اكثر صفات با ارقام زودرس و ميان‌رس تفاوت داشته، دوره فنولوژي طولاني‌تر بوده و وزن تك ميوه و طول پاجوش نسبت به ساير ارقام بيشتر بوده است. اين در حالي است كه در اين رقم، جوانه‌ها زودتر از ساير ارقام بازشده و برخي مراحل فنولوژي آن، از رقم ميان‌رس زودتر اتفاق افتاد، اما نياز گرمايي بالاتر از زمان تشكيل ميوه تا رسيدن (55000 درجه ساعت) منجر به ديررسي محصول شد. مطلعات تكميلي در زمينه نيازهاي اقليمي-زيستي ارقام مشابه اين گياه جهت اتخاذ شيوه هاي مناسب مديريت كشت و افزايش عملكرد توصيه مي گردد.

Each plant requires specific amount of heat units complete its growing season. In this study, the heat units of different phenological stages of three cultivars of black raspberry have been investigated. After maintaining the chilling requirement, the studied cultivars were transferred to the greenhouse. The cultivars; Silvan (early), Marion (medium) and Topai (late) spent 91, 109 and 118 days from planting to harvest in the greenhouse, respectively. The results showed that the heat requirements of different raspberry cultivars to complete the phonological stages are different from each other. Early black raspberries variety has a lower heat requirement of 43,000 Cumulative Degree Growth Hours (CGDH) and produce larger fruits than their parent medium maturing variety with a heat requirement 51,000 CGDH. Under the climatic conditions of Sari, early maturing cultivars showed the capability to produce fruit in a 91 days period, while the same variety cultivated in the greenhouse, produced the fruits 2 month earlier, which is important in off-season production. For the Topai cultivar, which differs from early and middle cultivars in most traits, the phenological stages were longer and the single fruit weight and stalk length were higher comparing to other cultivars. However, in this cultivar, the buds break occurred earlier than other cultivars, although the higher heat requirement from fruit formation to ripening i.e. 55000 CGDH led to later ripening of the crop. Further studies on bioclimatic requirement of other blackberry varieties for proper management decisions and improving the production is recommended.