مدل يابي ارتباط استرس و سوء مصرف مواد با ميانجي گري معناي زندگي

Modeling the Relationship between Stress and Substance Abuse with the Mediation of Meaning in Life

سوء مصرف مواد يك تهديد جدي و نگران كننده جامعه بشري است كه درمان آن بدون توجه به عوامل مرتبط، زمينه ساز و تشديدكننده آن امكان پذير نيست. هدف پژوهش حاضر، مدل يابي ارتباط استرس و سوء مصرف مواد با ميانجي گري معناي زندگي بود. روش پژوهش حاضر، توصيفي-همبستگي از نوع مدل سازي معادلات ساختاري بود. جامعه آماري شامل كل دانشجويان در حال تحصيل دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1398 بود كه از ميان آن ها تعداد 387 نفر با روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند. شركت كنندگان علاوه بر فرم اطلاعات جمعيت شناختي، پرسش نامه هاي معناي زندگي (استگر و شين، 2010)، ارزيابي استرس دانشجويي (راس، نايبلينگ، و هكرت، 1999) و ابزار نمايش ساده براي سوء مصرف مواد و بيماري هاي رواني (وتن و همكاران، 2005) را تكميل نمودند. داده ها با استفاده از روش هاي همبستگي پيرسون و مدل سازي معادلات ساختاري با استفاده از نرم افزارهاي اس پي اس اس-23 و آموس-23 تحليل شدند. يافته ها نتايج نشان داد كه استرس اثر مستقيم معنادار و مثبتي بر سوء مصرف مواد داشت و معناي زندگي رابطه بين استرس و سوء مصرف مواد را به صورت جريي ميانجي گري كرد. نتيجه گيري پژوهش حاضر نشان داد كه استرس مي تواند يكي از عوامل پيش بيني كننده و مرتبط با سوء مصرف مواد باشد. همچنين، نداشتن معنا در زندگي به عنوان عاملي موثر در سوء مصرف مواد است كه بايد در درمان و پيشگيري از اين اختلال مورد توجه قرار گيرد.

Substance abuse is a serious and worrying threat to human society that cannot be treated without considering its relevant, underlying, and intensifying factors. The aim of this study was to model the relationship between stress and substance abuse with the mediation of meaning in life. Method The present study was correlational-descriptive of structural equation modeling type. The statistical population included all students studying at Ferdowsi University of Mashhad in 2019 among which 387 students were selected using multi-stage cluster sampling. In addition to the demographic information form, participants completed the meaning in life questionnaire (Steger & Shin, 2010), the student stress survey (Ross, Neibling, & Heckert, 1999), and the simple screening instrument for substance abuse and mental illnesses (Whetten et al., 2005). The data were analyzed using Pearson correlation and structural equation modeling methods using SPSS-23 and AMOS-23 software. Results The results showed that stress had a positive and significant direct effect on substance abuse and meaning in life partially mediated the relationship between stress and substance abuse. Conclusion The present study showed that stress can be one of the predictive factors related to substance abuse. Also, lack of meaning in life is an effective factor in substance abuse that should be considered in the treatment and prevention of this disorder.