بررسي عملكرد 19 ژنوتيپ تريتيكاله در مناطق مختلف ايران

Evaluation the yield of 19 triticale genotypes in different regions of Iran

تريتيكاله حاصل تلاقي گندم و چاودار و يكي از گياهان علوفه اي است كه داراي پتانسيل عملكرد بالاي علوفه و دانه ميباشد و در شرايط محيطي دشوار نسبت به گندم و جو از مزيت نسبي برخوردار است. اين بررسي به منظور مطالعه سازگاري 17 لاين جديد و اميدبخش تريتيكاله به همراه دو رقم شاهد تريتيكاله (جوانيلو 92 و 1389 ) در سه - رقم سناباد) در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار و به مدت دو سال زراعي ( 1391 ايستگاه طرق مشهد، كرج و بيرجند به اجرا درآمد. نتايج تجزيه واريانس مركب دادهها نشان داد، اثر اصلي مكان در سطح 1% معني دار بود و بقيه اثرات غير معنيدار بودند. در (LY) سال × و اثر متقابل دو طرفه مكان (L) بين مكانهاي آزمايش، بالاترين عملكرد دانه ( 7138 كيلوگرم در هكتار) از ايستگاه طرق مشهد و كمترين آن از ايستگاه بيرجند ( 4460 كيلوگرم در هكتار) بدست آمد. بين ژنوتيپهاي تريتيكاله از نظر عملكرد دانه اختلاف آماري معنيداري وجود نداشت. بيشترين عملكرد دانه را لاين 6 به خود اختصاص داد هر چند اختلاف معنيداري بين عملكرد دانه اين لاين با شاهدها مشاهده نگرديد، اما بهطور معنيداري برتر از عملكرد دانه 15 و 16 بود. پس از لاين شماره 6 عملكرد دانه لاينهاي شماره 9 و 11 برتر از شاهدها بود. ، لاينهاي شماره 4 ميانگين عملكرد دانه تريتيكاله رقم جوانيلو 92 (شاهد 1) معادل 5720 كيلوگرم در هكتار و رقم سناباد (شاهد 2) معادل 5835 كيلوگرم در هكتار بود. همچنين نتايج تجزيه رتبه نشان داد، در بين ژنوتيپهاي مورد 6117 و 6064 كيلوگرم در هكتار علاوه بر عملكرد ، 11 و 9 به ترتيب با عملكرد دانه 6143 ، مطالعه، لاينهاي 6 نسبتاً بالا در مقايسه با شاهدها، از ميانگين رتبه عملكرد پايينتر و در نتيجه پايداري عملكرد بيشتري نسبت به سايرين برخوردار بودند و با اختصاص بالاترين شاخص نسبت عملكرد به خود مورد گزينش نهايي قرار گرفتند.

Triticale is a synthetic crop developed by crossing between wheat and rye which had shown suitable traits such as high yielding of forage and grains, it performs better under harsh environment in comparison with wheat and barley. In order to study of stability of superior triticale lines, this investigation was conducted at Torogh Mashhad, Karaj and Birjand agricultural research stations in two growing seasons 2010-2012. This study was assigned in one Elite Regional Triticale Yield Trial experiment using Randomized Complete Blocks Design (RCBD) with 3 replications. Each experiment were consists of 17 promising lines and cultivars of triticale in addition of two checks of triticale (Juanillo 92 and Sanabad), a total 19 entries. The results of combined analysis showed that the main effects of location (L) and the interaction effect between year and location (Y × L) were significant with at 1% level of probability and the other effects were not significant. The highest and lowest grain yield (7138 and 4460 kg/ha) were obtained from the studied lines at Torogh station and Birjand, respectively. There was no difference between grain yields of genotypes. However highest grain yield of this experiment were assigned to 6, 9 and 11 lines. The grain yield of Juanillo 92 (Check No. 1) and Sanabad (Check No. 2) were 5720 and 5835 kg/ha, respectively. The mean grain yield of 3 lines 6, 11 and 9 were 6143, 6117 and 6064 kg/ha, respectively. The results of rank analysis showed that these 3 promising lines had better means of rank and yield stability in comparison with the other entries. Therefore, based on superiority of grain yield, yield stability and suitable agronomic traits, these 3 promising lines were