بررسي جايگاه اداري منصب كلانتري در كرمان دوره قاجاريه

Investigating the Official Position of Kalantari in Kerman in Qajar Era

كلانتري از مناصب مهم حكومتي كرمان عصر قاجاريه بود، كه موقعيت ممتازي در تشكيلات اداري ايالت داشت. مهمترين كاركرد كلانتر در اين دوره گردآوري ماليات و تامين نظم و امنيت و نظارت بر ارزاق شهري بود. در اين مقاله برآنيم تا به اين پرسش ها بپردازيم شرايط كسب مقام كلانتري در دوره قاجاريه چه بود؟ دگرگوني ساختار قدرت اين منصب در دوره قاجاريه چگونه بود؟ ضمن بررسي كاركردهاي منصب كلانتري نقش كلانترها را بر تغييرات سياسي و اجتماعي جامعه شهري كرمان را نيز بررسي كنيم. براي پاسخ به پرسش ها به روش تحليلي و توصيفي و بر پايه منابع كتابخانه اي و نشريات عصر قاجاريه جايگاه اداري كلانتر در كرمان بررسي شد. يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه مقام كلانتري به وسيله حاكم تعيين و بين طوايف معروف و حكومتگر كرماني دست به دست مي شد. ساختار قدرت كلانتري به سبب عدم لياقت كلانترها در انجام وظايف شان يا حمايت از آشوب هاي سياسي و رقابت هاي خانداني براي كسب اين مقام و ورود نهادهاي جديد تنزل يافت. كلانترها با اتخاذ شيوه هاي عجولانه و خودسرانه در جمع آوري ماليات و نرخ بندي كالاهاي اساسي فقر مردم را فراهم نمودند. عملكرد نامعقول برخي از آنها در برابر فرقه نوظهور شيخيه و مخالفانشان مسبب آشوب هاي شهري شد.

Being a Kalantar (police officer) was one of the important royal position in kerman in Qajar era and it was considered a high rank among official ranks in the state. The most important duty of a Kalantar was collecting taxes, providng discipline, security and supervision of food preparation and distribution among people. The presrnt research answers the following questions: what were the conditions for obtaining the position of Kalantar (police officer) during the Qajar period? How did they change the power structure of this position? In addition to investigating Kalantari duties, we also investigate the royal of a Kalantar in political and social changes in kerman society.To provide answers for the mentioned questions, analytical and descriptive methods, library sources and also papers published in Qajar era were used to study about Kalantar position in kerman. The research findings show that Kalantar was chosen by the ruler or governor of the state and this position passed among individuals in powerful tribes in kerman. Kalantari power structure decreased due to lake of qualification of Kalantars in doing their duties or supporting political riots and also tribal competitions to win this position and also arrival of other powerful groups. They paved the way for more poverty among people by collecting taxes and evaluating basic goods hastily and without consulting. Also their unwise reactions against Sheikhiyya sect and their opponents caused city riots.