مباني كنترل هيجان از ديدگاه قرآن با نقد نظريه ژان پياژه

هدف از پژوهش حاضر بررسي مباني كنترل هيجان از ديدگاه قرآن با نقد نظريه پيازه است. پيچيده‌ترين ابعاد وجودي انسان، بعد رواني و معنوي اوست كه بعد رواني انسان را هيجانات تشكيل مي‌دهد و به سبب همين پيچيدگي هنوز دانشمندان نتوانسته‌اند به تعريفي جامع از آن دست يابند. اين پژوهش با ارائه تعاريفي جامع از هيجان و تبيين مفاهيم اساسي مربوط به اين مقوله روانشناختي، ديدگاه قرآن را به عنوان كامل‌ترين نسخه هدايت بشري در حوزه مديريت و كنترل هيجاني با نقد نظريه پياژه مورد بررسي قرار داده است. قرآن كريم براي مديريت رفتار انساني، انسان را به خودآگاهي، خودسازي و تهذيب و شناخت فضيلت‌ها و زيبايي‌هاي اخلاقي تشويق مي‌كند كه مقدمه‌اي براي خداشناسي است. اين كنترل رفتارهاي دروني و بيروني، همان مديريت هوش هيجاني است. با نگاهي به آيات قرآن مشخص مي‌شود كه تشويق‌ها، ترس‌ها و توصيه‌هاي قرآن براي زندگي ديني و ايماني ريشه در هيجانات انساني دارد. همين‌طور كه نظريه‌هايي كه روانشناسان غربي مثل پياژه در باب موضوعات رواني مثل هوش و هيجان اراده نموده‌اند، يك نگاه متعالي از نوع نگاه اديان الهي نيست، بلكه تحت تأثير زيست شناسي، انسان را يك ارگانيزم بسيار پيشرفته مي‌داند كه براي رسيدن به تعادل نهايي و همچنين سازگاري با محيط و حل مشكلات خود نياز به كسب دانش دارد. بنابراين بايد روانشناسان مسلمان با انجام تحقيقات مبتني بر منابع غني اسلامي كه در رأس آنها كتاب وحي قرآن كريم قرار دارد، به اين موضوع توجه نمايند كه نظريه‌هاي برخواسته از ذهن و انديشه روانشناسان غربي به خصوص در بحث هيجان و هوش هيجاني نمي‌تواند جوابگوي همه نيازهاي جوامع اسلامي باشد بنابراين مطالعه كنترل و مديريت هيجانات و هوش هيجاني از ديدگاه قرآن و از ديدگاه مكتب اسلام نيازمند مطالعات گسترده و از ابعاد گوناگون مي‌باشد و اين مطالعه مي‌تواند به عنوان مقدمه‌اي براي ورود در اين مبحث بسيار مهم و ضروري جامعه امروزي باشد.