قاعده‌ي لقماني» بسان «تربيتي سلبي» با نگاهي به بني‌اسرائيل در قرآن كريم

روش تربيت سلبي»، ناظر بر فرايند استخراج و اكتشاف درون‌مايه‌هاي مخاطب، از طريق پيرايش و زدايش موانع راه رشد، به ‌قصد شكوفا شدن و آشكار كردن قابليت‌هاي نهفته او است. در روش هاي تعليم و تربيت امروز،وجه ايجابي بر وجه سلبي غلبه يافته و كمتر به اصل آماده سازي ورغبت انگيزي توجه مي شود كه موجب ناهمخواني، بلكه تعارض ميان نظام فكري و گرايشي فرد و تجويزهاي بيروني است. قرآن كريم با شناخت دقيق از زواياي وجودي انسان، از روش هاي ايجابي و سلبي براي تربيت اخلاقي و اجتماعي مسلمانان، متناسب با موقعيت هاي گوناگون به درستي استفاده كرده است. از مهمترين و مؤثرترين آنها، روش تربيت سلبي، بويژه روش سلبي معطوف به فاعل است كه در مقاله حاضر با عنوان «قاعده لقماني» وضع اصطلاح شده است.. كاربست اين اصل را مي توان در داستان هاي قرآني اقوام و تاريخ انبياء، بويژه در ذكر احوال و سرنوشت قوم يهود آشكارا ديد.  درواقع، قوم يهود به جهت شباهت هاي بسيار با امت اسلامي، بيش از ساير اقوام،  مجراي قاعده لقماني قرار گرفته است و خداوند از اين طريق، خواسته است  مسلمانان را به احسن وجه هدايت و تربيت نموده و آنان را براي ايجاد جامعه آرماني آماده نمايد. هدف از پژوهش حاضر، تبيين روش ايجابي و سلبي با نگرشي نو در بستر تربيت اخلاقي و ديني، و نيز تبيين «قاعده لقماني» يا روش سلبي معطوف به فاعل به عنوان تأثير گذار ترين روش، در تربيت ايماني و سياسي جامعه، با رويكرد ذكر حداكثري از بني اسرائيل در قرآن كريم است.