سرشت دولت در عصر غيبت از منظر سيدجعفركشفي

هدف پژوهش حاضر بررسي سرشت دولت در عصر غيبت از ديدگاه سيدجعفر كشفي، يكي از علماي شيعه عصر فتحعلي شاه قاجار مي‌باشد. در اين راستا و با روش توصيفي تحليلي، اركان تفكر سياسي، روابط سيدجعفر كشفي با فتحعلي شاه قاجار، ضرورت وجود دولت و انواع دولت و ويژگي‌هاي حاكم از منظر وي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل نشان داد، سيد جعفر كشفي با طرح شرايط سخت‌گيرانه‌اي پيرامون اوصاف فقيه حاكم، هيچ يك از فقيهان عصر خود را نامزد چنين منصبي نمي‌داند. همين نگاه كافي است تا كشفي از نظريه رياست افاضل يا رياست دو حاكمي بر عرفيات و شرعيات دفاع كند. از ديدگاه او سلطان عادل بر امور دنيوي حكومت مي‌كند و اعتبار و مشروعيت را به طور خاص از عهدنامه مالك اشتر مي‌گيرد و فقيه نيز بر امور شرعي مانند امور حسبيه و قضاوت و اداره موقوفات و غيره تصرف دارد. اين نظريه كه با عناوين متعددي در دوره‌هاي بعد مورد توجه قرار گرفت، به نوعي بنيان نظريه مشروطه نيز به حساب مي‌آيد، چرا كه مشروطيت از زعامت سلطان بر حوزه غيرمنصوصات و تصرفات فقيه در حوزه منصوصات دفاع مي كرد.