ارزيابي ريسك مرگ ومير ناشي از سيليكوزيس و سرطان ريه كارگران كارخانه ماشيني و كارگاه‌هاي سنتي توليد آجر با سيليس كريستالي

مقدمه: يكي از مهم‌ترين عوامل زيان آور در صنعت توليد آجر مواجهه با گردوغباراست. در صورت مواجهه با گردوغبار سيليس كريستالي تعيين ميزان مرگ ومير ناشي از سيليكوزيس و سرطان ريه از اهميت بالايي برخوردار است. لذا اين مطالعه باهدف ارزيابي ريسك كارگران كارخانه ماشيني و كارگاه هاي سنتي توليد آجر انجام گرفته است. روش بررسي: اين مطالعه به‌صورت مقطعي - تحليلي در سال 1395 دريك كارخانه ماشيني و 5 كارگاه سنتي توليد آجر فعال در جنوب شرق استان تهران انجام گرفت. كليه كاركنان كارخانه ماشيني آجرپزي (40 نفر) و 5 كارگاه سنتي آجرپزي (30 نفر) به‌صورت سرشماري انتخاب و مواجهه آن‌ها با گردوغبار كلي قابل استنشاق و سيليس كريستالي به روش NIOSH0600 و روش بهينه NIOSH7602 ارزيابي گرديد. ارزيابي ريسك مرگ‌ومير ناشي از سيليكوزيس و سرطان ريه بر اساس مدل mannetej و Rice انجام گرفت. داده ها پس از ورود به نرم‌افزار spss 19 توسط آزمون تي تست تجزيه وتحليل شد. نتايج: ميانگين غلظت سيليس كريستالي تنفسي و گردوغبار كلي تنفسي به ترتيب در كارگاه‌هاي سنتي 69.0 ± 651.0و 05.23 ± 27.28 و در كارخانه ماشيني 27.0 ± 297.0 و 6.17 ± 6.8 ميلي گرم بر مترمكعب مي باشد. آزمون تي تست نشان داد بين كارخانه آجرپزي سنتي و ماشيني در ميزان مواجهه ي شغلي با گردوغبار كلي تنفسي اختلاف معني داري وجود دارد (001.0P=) وليكن در ميزان مواجهه با سيليس كريستالي تنفسي اختلاف معني داري مشاهده نشد (107.0P=). در هردو كارخانه ماشيني و سنتي ريسك مرگ‌ومير ناشي از سيليكوزيس و سرطان ريه در محدود غير قابل‌قبول قرار دارد. نتيجه گيري: نتايج گوياي اين مطلب است كه مكانيزه شدن صنعت منجر به كاهش مواجهه با گردوغبار كلي قابل استنشاق و سيليس كريستالي شده است و ريسك مرگ ومير ناشي از سرطان ريه را كاهش داده است وليكن هنوز ريسك مرگ و مير ناشي از سرطان ريه و بيماري سيليكوزيس در هردو كارخانه سنتي و ماشيني بالا است. واژه‌هاي كليدي: آجرپزي، سيليس كريستالي، گردوغبار كلي تنفسي، ارزيابي ريسك